Hiperventilacija se stanje koje se javlja kada nivo ugljen dioksida (CO2) u krvi naglo opadne. Najčešće se javlja usled prebrzog ili predubokog disanja. Ovo stanje uglavnom se javlja u toku paničnih napada ili kao posledica povišene anksioznosti ili stresa. Hiperventilacija je veoma ozbiljan i neprijatan problem koji se često može dovesti do stvaranja začaranog kruga. U toku paničnih napada dolazi do ubrzanog disanja, tj hiperventilacije, a sama hiperventilacija može izazvati dodatnu paniku, što dodatno pogoršava situaciju.
U velikom broju slučajeva hiperventilacija je sasvim normalna i česta pojava koja se naziva sindrom hiperventilacije. Najčešći okidači ovog stanja su stres, anksioznost, depresija i bes. Hiperventilaciju često prate i drugi simptomi poput konfuzije, bola u grudima, nadutosti, suvih usta, vrtoglavice i malaksalosti.
Hiperventilacija takođe može nastati i kao nuspojava određenih vrsta lekova, i to najčešće aspirina. Ona može biti i simptom kojim se manifestuju određena oboljenja poput bolesti srca i pluća, a može ukazivati i na postojanje infekcija u telu.
Koje bolesti se mogu javiti zajedno sa hiperventilacijom?
Neke od bolesti koje se mogu manifestovati pojavom hiperventilacije su:
- Metabolička acidoza
- Alergije disajnih puteva
- Anksioznost
- Astma
- Panični napad
- Hronična opstruktivna bolest pluća
- Plućna embolija
- Krvarenje
- Infarkcija miokarda
- Zatajenje srca
- Upala pluća
- Sepsa
- Septički šok
Iako su prethodno navedene bolesti najčešći uzrok pojave ovog simptoma, hiperventilacija se može javiti i kao posledica mnoštvo drugih bolesti i stanja. Neophodno je obratiti se lekaru kako bi se ustanovila tačna dijagnoza i na vreme započelo sa lečenjem.
Kako se leči hiperventilacija?
Kako će se lečiti hiperventilacija zavisi od toga šta ju je izazvalo. Ukoliko se ona javlja kao posledica stresa, anksioznosti ili paničnog napada, može se primeniti psihološka terapija. Bez obzira na to šta ju je izazvalo, hiperventilacija se može umanjiti i otkloniti povećavanjem nivoa ugljen dioksida u krvi. Smanjivanje količine kiseonika u telu uglavnom je dovoljno da otkloni i druge simptome koji prate hiperventilaciju. Pacijentima koji hiperventiliraju savetuje se da se smire i opuste, kao i da pokušaju da umanje nivo kiseonika u krvi tako što će disati samo kroz nos ili kroz jednu nozdrvu ili disati u kesu.
Pacijenti koji savladaju osnovne tehnike disanja i opuštanja imaju dosta manje intenzivne epizode hiperventilacije. Redovna fizička aktivnost kombinovana sa psihološkom terapijom mogu znatno poboljšati život pacijenata koji hiperventiliraju usled paničnih napada i napada anksioznosti.
Najefikasniji način lečenja hiperventilacije je uzimanje lekova protiv anksioznosti.
Kada se treba obratiti lekaru u slučaju hiperventilacije?
Ukoliko se hiperventilacija javi prvi put, ili se javi zajedno sa bolom u grudima, povišenom telesnom temperaturom ili krvarenjem neophodno je potražiti lekarsku pomoć.
