Šta je zglob šake?
Zglob šake je kompleks zglobova koji spajaju šaku sa podlakticom. On omogućava pokrete savijanja i opružanja šake. Ukoliko je zglob istrošen hroničnim ponavljajućim pokretima, može doći do njegovog oštećenja ili čak do ograničenja mogućnosti pokretanja.
Ručni zglob sastoji se od kostiju koje su povezane ligamentima, okružen je mišićima i nervima koji omogućavaju njegovu pokretljivost. Sama struktura zgloba sastoji se od žbice i lakatne kosti (obe su deo podlaktice) i dve kosti šake – čunaste i polumesečaste kosti. Osim njih, postoji još 6 drugih kostiju šake koje su poređane u dva reda. Proksimalni red (onaj bliži zglobu) čine trouglasta kost i graškasta kost, dok distalni red (onaj dalji od zgloba) formiraju trapezna kost, trapezoidna kost, glavičasta kost i kukasta kost. Čunasta kost nalazi se u oba reda. Svaka od ovih kostiju povezana je sa susednom kosti pomoću jednog ili više ligamenata. Među njima najveći je lakatni bočni ligament (medijalni ligament) i žbični bočni ligament (bočni ligament), koji svaki ponaosob povezuje lakatnu kost sa trouglastom i graškastom kosti, odnosno žbicu sa čunastom kosti.
Mišići koj se koriste za pokretanje ovog zgloba nalaze se u podlaktici. Među njima su dugi radijalni opružač šake (extensor carpi radialis longus – ECRL), kratki radijalni opružač šake (extensor carpi radialis brevis – ECRB), ispružač prstiju (extensor digitorum – ED), ispružač malog prsta (EDM), lakatni opružač šake (ECU), dugački odmicač palca (APL), kratki opružač palca (EPB), dugi opružač palca (EPL), opružač kažiprsta (EI). Jedna tetiva ih povezuje za šaku unutar samog zgloba. I konačno postoje tri nerva koja iz podlaktice inervišu zglob i šaku. Među njima su radijalni nerv, koji inerviše nadlanicu i podrušje između palca i srednjeg prsta, medijalni nerv koji se grana u četiri manja nerva koji inervišu palac i sledeća tri prsta; i ulnarni nerv koji inerviše mali prst i spoljašnju polovinu domalog prsta.
Najčešća stanja koja se javljaju u vezi sa zglobom šake su sindrom karpalnog tunela i osteoartritis. Sindrom karpalnog tunela odnosi se na stanje koje karakterišu bol, ukočenost i trnjenje zgloba šake. Osteoartritis je stanje koje dovodi do destrukcije zgloba zbog degeneracije hrskavice i promena u kostima. U oba slučaja, neophodno je potražiti lekarsku pomoć kako bi se odredilo odgovarajuće lečenje i sprečilo pogoršanje.
Koja je funkcija zgloba šake?
Zglob povezuje šaku sa podlakticom, omogućavajući istovremeno brojne pokrete šake. Opružači zgloba omogućavaju podizanje šake i rotaciju zgloba. Zglob šake omogućava i druge pokrete, posebno ulnarnu devijaciju (u kojoj učestvuju ulnarni opružač i ulnarni pregibač šake) omogućavanjem da se šaka okrene prema spolja; i radijalnu devijaciju, koja omogućava pisanje dok radijalni pregibač šake i dugi/kratki radijalni mišić okreću šaku okrene ka unutra.
Anatomija zgloba šake je izuzetno složena, i grupa kostiju i zglobova koji su u njemu omogućavaju da se šake koriste na mnogo različitih načina i u različitim pokretima. Zglob mora biti izuzetno pokretan kako bi omogućio šaci punu slobodu pokreta, ali isto tako mora da joj istovremeno omogući i snagu tokom pokreta hvatanja i podizanja.
