U anatomiji, termin “artikulacija” odnosi se na tako uređene strukture koje omogućavaju spajanje dve ili više koštanih površina. Samim tim artikulacija predstavlja sklop više elemenata (fibroznog tkiva i/ili hrskavice, ligamenata, čašica, membrana) koji regulišu vezu između dva skeletna dela.
Zglobovi su mesto na kome se dve kosti spajaju. Oni omogućavaju pokrete čime čine sam skelet fleksibilnim i pokretjlivim. Osnovne vrste zglobova kojima se kosti spajaju obuhvataju sledeće:
- Sinovijalni zglobovi: koleno, ručni zglob, rame, lakat, skočni zglob i kuk (slobodno pokretni zglobovi)
- Polupokretni zglobovi: artikulacija u kičmi (ograničena fleksibilnost)
- Nepokretni zglobovi: spojevi kostiju lobanje i karlice (nepokretni zglobovi)
Zglobovi su klasifikovani na osnovu toga koliku slobodu pokreta omogućavaju (funkcija) ili na osnovu toga od čega su sačinjeni (struktura). Većina njih omogućava slobodne pokrete, neki omogućavaju samo određene pokrete, dok neki ne omogućavaju nijednu vrstu pokreta. Upotrebom naučne terminologije reč je o sinovijalnim zglobovima, sinartrozama i amfiartrozama.
Što se tiče poremećaja zglobova, najčešća tri tipa poremećaja su: osteoartritis, artritis i traumatske povrede. Osteoartritis je najčešće oboljenje zglobova i javlja se kada zglob otekne i postana teško pokretljiv. Artritis predstavlja stanje zgloba kod koga dolazi do zapaljenja jednog ili više zglobova. Traumatske povrede karakterišu se odvajanjem dve kosti na mestu njihovog spajanja. One mogu biti uzrokovane padom, iznenadnom silom ili nekom drugom vrstom povrede. Među ostala oboljenja ubrajaju se kancer i neki urođeni defekti (poput dislokacije kuka). Od suštinske je važnosti potražiti pomoć lekara ukoliko neki problem postoji, kao i odrediti odgovarajući oblik lečenja. Lečenje uglavnom zavisi od oblika datog oboljenja, kao i težine stanja i opšteg zdravstvenog stanja pacijenta. Ono može obuhvatati i antibiotsko lečenje i fizikalnu terapiju, a u težim slučajevima može biti potrebna i operacija.
Šta su polupokretni zglobovi?
Polupokretni zglobovi poznati i kao amfiartroze, odnose se na zglobove koji se karakterišu ograničenim pokretima. Među ove zglobove ubrajaju se pršljenovi, rebra i kičma. Kod zglobova kičme, zglobovi su prekriveni hrskavicom i spojeni intraosealnim i perifernim ligamentima koji omogućavaju samo određenu vrstu pokreta. Slabo pokretni zglobovi su deo skeletnog sistema i obuhvataju zglobove između pršljenova i pubičnu simfizu. Postoje dva tipa polupokretnih zglobova
- Simfiza: polupokretni zglobovi kod koji su površine zgloba prekrivene hijalinskom hrskavicom, a kosti su međusobno spojene slojem koji se naziva fibrozna hrskavica . Primer: pubična simfiza i sakrokokcigealna simfiza
- Sinhondroza: nepokretni zglob kod koga su zglobne površine prekrivene hijalinskom hrskavicom. Primer: prvi grudno-rebarni zglob
Koja je funckija polupokretnih zglobova?
Glavna uloga polupokretnih zglobova je da omoguće pokretanje i stabilnost. Oni mogu da se klasifikuju i na osnovu stepena pokreta koje omogućavaju, broju kostiju koje ih čine i složenosti zglobne strukture.
Glavna funkcija polupokretnih zglobova je da omoguće određenu vrstu pokreta, kao i da pružaju potporu okolnim organima.
