Šta su glatki mišići?
Glatki mišić je uz poprečno-prugasti, odnosno skeletni, i srčani mišić jedna od tri glavne vrste mišićnog tkiva. Kontrakcije glatkih mišića su pod kontrolom autonomnog nervnog sistema što znači da oni ne rade pod uticajem svesti i volje.
Sa stanovišta histologije, glatki mišići koji su intervenisani od strane autonomnog nervnog sistema razlikuju se od drugih mišića po tome što vlakna od kojih su sačinjeni nemaju pravilan raspored. Glatki mišići su za razliku od skeletnih građeni od mnogo manjih vlakana prečnika između 1 i 5 mikrometara, a dugački su između 20 i 500 mikrometara. Glatki mišići izgrađeni su od aktinskih i miozinskih niti. Aktinske niti su pričvršćene za gusta telašca koja mogu biti ili vezana za membranu ili razbacana po ćeliji. Između aktinskih niti se nalaze miozinske niti. Ovih niti ima 5 do 10 puta manje od aktinskih. U poređenju sa poprečno-prugastim, odnosno skeletnim mišićima, glatki mišići se kontrakuju u opuštaju dosta sporije.
Glatki mišići nalaze se u građu krvnih i limfnih sudova, organa sistema za varenje, dušnika, mokraćne bešike, materice, kože, unutrašnjih mišića oka, itd. Iako se najveći broj glatkih mišića sastoji od posebne vrste glatkih mišićnih vlakana koja nisu sasvim glatka, oni spadaju u grupu glatkih mišića zajedno sa mišićima od kojih je izgrađeno srce.
Mišići od kojih su izgrađeni srce, sistem organa za disanje i sistem organa za varenje rade automatski. Rad ovih mišića pod kontrolom je nerava koji pripadaju autonomnom nervnom sistemu. Ove nerve stimuliše kompleksna mešavina hemijskih supstanci poput acetilholina i norepinefrina koja se nalazi oko nervnih ćelija. Ovi hemijski posrednici igraju ključnu ulogu u omogućavanju normalnog funkcionisanja mišića. Osim toga što su zaduženi za kontrakcije mišića koje se ne dešavaju pod uticajem volje, oni takođe i kontrolišu intenzitet i frekvenciju ovih kontrakcija.
Glatki mišići podložni su raznim bolestima. Bolest koja se najčešće javlja na mišićima koji ne rade pod uticajem volje su okluzija, odnosno blokada koronarnih arterija. Blokada koronarnih arterija najčešće nastaje kao posledica ateroskleroze ili tromboze, a u nekim slučajevima ova dva oboljenja se mogu javiti i u isto vreme. U zavisnosti od toga koji deo miokarda je oštećen, kao i od celogkupnog zdravstvenog stanja pacijenata, bolesti glatkih mišića mogu dovesti do infarkcije miokarda, odnosno srčanog udara. Do srčanog udara dolazi kada se onemogući normalno funkcionisanje koronarnih arterija, jer u tom slučaju druge arterije ne mogu preuzeti njihovu funkciju kao što je to slučaj sa tkivima. Postoje i određene vrste virusa koji mogu dovesti do pojave miokarditisa, tj. upale miokarda. Ukoliko se pojave bilo kakvi simptomi koji mogu ukazivati na postojanje bolesti srčanih ili drugih glatkih mišića neophodno je potražiti pomoć lekara kako bi se ustanovila tačna dijagnoza i na vreme započelo sa lečenjem.
Koja je funkcija glatkih mišića?
Glavna funkcija mišićnog sistema tela je omogućavanje kretanja. Mišići su jedina vrsta tkiva u telu koji imaju sposobnost kontrakovanja, što omogućava pomeranje drugih delova tela. Mišići takođe omogućavaju telu da sedi i stoji, stabilizuju i ojačavaju zglobove, i proizvode toplotu kako bi održali normalnu telesnu temperaturu.
Funkcija mišića koji ne rade pod kontrolom volje je omogućavanje varijacija oblikai prečnika unutrašnjih organa. Kontrakcije glatkih mišića pod kontrolom su autonomnog nervnog sistema. Srčani mišić jedna je od vrsta glatkih mišića.
Ponavljanje kontrakcija glatkih mišića omogućava kontrolu krvnih sudova kao i regulisanje protoka krvi.
