Šta je debelo crevo?
Debelo crevo predstavlja završni, odnosno krajnji deo sistema za varenje. Debelo crevo kod odraslih osoba dugačko je oko 2 metra i ima promenljiv prečnik koji varira od 3 do 10 cm. Ovo crevo nastavlja se na tanko crevo, odnosno na ileocekalni zalistiak ili Bauhinov zalistak. Bauhinov zalistak deo je tankog creva i ime je dobio po Švedskom naučniku koji je otkrio i opisao ovaj deo creva. Debelo crevo završava se anusom.
Debelo crevo se sastoji od kolona, slepog creva i rektuma. Neki izvori navode i analni kanal kao sastavni deo debelog creva. Crevni deo debelog creva naziva se kolon, odnosno cecum, i u njemu se vrši najveći deo procesa varenja hrane. Kolon je produžetak tankog creva i sastoji se od tri dela: ushodnog dela, preprečnog dela, nishodnog dela i sigmoidnog dela. Svarena hrana i ostaci delimično svarene hrane prolaze kroz ove delove kolona i dospevaju u rektum. Rektum je krajnji deo debelog creva i celokupnog sistema za varenje koji izbacuje hranu kroz analni otvor. Funkcija debelog creva je da završi proces varenja hrane i u njemu se dešava apsorpcija, fermentacija i izbacivanje sve unete hrane.
Debelo crevo iz tankog creva prihvata hranu iz koje apsorbuje vodu i so, nakon čega prikuplja nesvarene ostatke koje u procesu fermentisanja, odnosno truljenja pretvara u izmet. Kod ljudi veliko, odnosno debelo crevo počinje u desnom bedrenom delu karline neposredno ispod struka, gde se nastavlja na kraj tankog creva u predelu ileocekalnog ventila. Počevši od ileocekalnog ventila, veliko crevo se penje kroz abdomen preko cele širine trbušne duplje a zatim se spušta do rektuma i završava u analnom kanalu. Sveukupno, debelo crevo kod ljudi je dugačko između 1,5 i 2 metra, što predstavlja oko jedne petine celokupne dužine gastrointestinalnog trakta.
U telu često može doći do pojave mnogobrojnih bolesti i stanja koje onemogućavaju normalno funkcionisanje debelog creva i kolona. Neka od stanja koje se najčešće javljaju u kolonu su prisustvo crevnog gasa, dijareja ili zatvor. U debelom crevu takođe može doći do pojave ozbiljnijih bolesti poput kolorektalnog raka, ulcerativnog kolitisa, sindroma iritacije creva, divertikulitisa ili polipa na zidu debelog creva. Ukoliko se primete bilo kakvi bolovi ili neprijatnosti u predelu debelog creva neophodno je zatražiti lekarsku pomoć kako bi se ustanovila tačna dijagnoza i na vreme započelo sa lečenjem. Kako će se lečiti bolesti debelog creva umnogome zavise od toga u kakvom se stanju nalazi celokupno zdravlje pacijenta, kao i na intenzitet i uznapredovalost bolesti. Veliki broj oboljenja debelog creva može se uspešno izlečiti uravnoteženom ishranom i blagim lekovima. U težim slučajevima oboljenja debelog creva, kao na primer u slučaju raka, često se uklanja oboleli deo creva.
Koja je funkcija debelog creva?
Funkcija debelog creva je da završi proces varenja koji započinje u ustima tako što će apsorbovati vodu i preostale nutrijente iz hrane pre nego što sve nesvarljive materije pošalje ka rektumu odakle se one izbacuju iz tela.
Neke on najvažnijih funkcija debelog creva su:
- Apsorbovanje vode i elektrolita
- Proizvodnja anti-tela
- Regulisanje kiselosti organizma proizvodnjom bikarbonata
- Zaštita tela od infekcija
- Završavanje procesa varenja hrane i izbacivanje nesvarenih ostataka hrane iz tela
