Šta je aortni zalistak?
Aortni zalistak jedan je od četiri srčana zalistka. Često se naziva i polumesečastim zaliskom zbog svog specifičnog izduženog oblika, a nalazi se između leve komore i aorte. Aortni zalistak reguliše protok krvi iz srca, to jest onemogućava krvi da se vrati nazad u srce. Pored toga, aortni zalistak omogućava i normalnu razmenu kiseonika i ugljen dioksida između srca, pluća i ostalih delova tela.
Srce je kompleksan organ podeljen u nekoliko različitih delova. Svaki deo srca vrši zasebnu funkciju. Deo srca zadužen je za prenošenje krvi obogaćene kiseonikom u ostale delove tela (ćelije, tkiva i organe) kako bi ih snabdeo nutrijentima, dok je deo srca zadužen za primanje krvi koja sadrži ugljen dioksid i prosleđivanje te krvi dalje u pluća gde se odvija razmena kiseonika.
Srčani zalisci su male mišićne strukture koje služe za usmeravanje protoka krvi kroz srce. Osim usmeravanja, srčani zalisci takođe onemogućavaju krvi da se vrati nazad u srce čime se omogućava zdrav i normalan rad srca.
Aortni zalistak sastoji se od tri zasebna sloja, odnosno membrana. Ovaj zalistak najvećim delom je izgrađen od kolagena i ima oblik polumeseca. Aortni zalistak nalazi se na prstenastom mišiću kojim je povezan sa zidom srca.
Aortni zalistak zadužen je za održavanje normalne funkcije srca. Dve najčešće bolesti koje se javljaju na aortnom zalisku su aortna stenoza i aortna regurgitacija. Suženje aortnog zaliska ili aortna stenoza najčešće je oboljenje koje se javlja na ovom zalisku, i uglavnom je degenerativne prirode. Javlja se sa godinama kada dolazi do smanjenja otvora zaliska kroz koji se izbacuje krv, što dovodi do opterećenja srca. Srce pumpa istu količinu krvi ali kroz sužen otvor, zbog čega dolazi do zadebljavanja zidova srca. U najvećem broju slučajeva bolesnici sa stenozom nemaju nikakvih simptoma. Od izuzetnog je značaja da se aortna stenoza na vreme prepozna i leči. Time se smanjuje operativni rizik i povećava kvalitet života nakon operacije, jer se ovo oboljenje jedino može izlečiti operacijom. Popuštanje aortnog zalistka ili aortna regurgitacija je bolest aortnog zalistka kod koje oboleli aortni zalistak ne može da se zatvori tako da se krv iz aorte vraća u srce i opterećuje ga, što vremenom dovodi do proširenja i popuštanja srca. Aortna regurgitacija se bolje toleriše od aortne stenoze, ali je treba operisati pre nego dodje do oštećenja funkcije srca. Hirurško lečenje je jedini način da se ovo oboljenje izleči, i najčešće se vrši zamena srčanog zaliska.
Koja je funkcija aortnog zaliska?
Aortni zalistak jedan je od četiri srčana zalistka. Često se naziva i polumesečastim zaliskom zbog svog specifičnog izduženog oblika, a nalazi se između leve komore i aorte. Aortni zalistak reguliše protok krvi iz srca, to jest onemogućava krvi da se vrati nazad u srce. Pored toga, aortni zalistak omogućava i normalnu razmenu kiseonika i ugljen dioksida između srca, pluća i ostalih delova tela.
Zalistci zatvaraju odnosno otvaraju ušća u određenoj fazi srčane akcije. Faza punjenja krvlju naziva se dijastola, a faza kontrakcije srčanog mišića i pražnjenje šupljine naziva se sistola. Kada je pretkomora u dijastoli, komora je u sistoli. Tada su trolisni i dvolisni zalistak na ušću prekomore u komoru zatvoreni, dok su plućni zalisci i aortni zalistak na arterijskim ušćima u srce otvoreni. U toku dijastole pretkomore komora se prazni. Kontrakcija zidova pretkomora i komora stvara pritisak tečnosti unutar komora koji primorava krvi da nausti srce. Tada se mišići koji čine zid pretkomore, odnosno komore, opuštaju i primaju novu količinu krvi. Krv iz venskog sistema dospeva u desnu pretkomoru pa u desnu komoru. Desna komora potiskuje krv u pluća, odnosno mali krvotok. Krv iz pluća dospeva u levu prekomoru, pa u levu komoru, odakle se kroz aortni zalistak potiskuje u aortnu, odnosno veliki krvotok.
