Šta su aorta i sistemske arterije?
Aorta i sistemske arterije su vrsta krvnih sudova koji nose krv obogaćenu kiseonikom i nutrijentima iz srca u ostala tkiva i organe koji se nalaze u ljudskom telu.
Aorta
Aorta je najveći i najbitniji krvni sud u ljudskom telu. Aorta polazi iz levog srčanog zaliska i prolazi kroz otvor koga reguliše aortni zalistak. Iz levog srčanog izdiže se kratak deo ovog krvnog suda koji se naziva “uzlazna aorta”. Uzlazna aorta pravi luk koji se naziva sistemski luk, i nastavlja se ka dole. Deo aorte koji se nastavlja na sistemski luk naziva se silazna aorta, i sastoji se od dva odvojena dela – torakalna aorta i abdominalna aorta. Ovaj deo aorte deli se na dva odovojena dela ispred četvrtog lumbalnog pršljena. Ova dva dela nazivaju se ilijačne arterije, i imaju kapacitet protoka krvi oko 4 litra po minutu.
Sistemske arterije
Sistemske arterije su vrsta krvnih sudova koji potiču iz aorte. Ova vrsta arterija odgovorna je za prenošenje krvi bogate kiseonikom i nutrijentima iz srca u druge organe i tkiva u telu. Grudni koš i abdomen snabdevaju se krvlju i nutrijentima direktno iz aorte kroz neke od njenih sporednih grana. Perfierni delovi tela poput glave, vrata, karlice, gornjih i donjih ekstremiteta snabdevaju se krvlju i nutrijentima iz nekih od većih arterija koje se račvaju iz same aorte (humeralna arterija, femoralna arterija, karotidna arterija, itd.).
Ova vrsta arterija deo su sistemske cirkulacije kroz koju protiče velika količina krvi. Ova sistemska cirkulacija predstavlja mrežu krvnih sudova koji povezuju srce sa svim organima i tkivima u telu, te se naziva i cirkulacija srce-tkivo-srce. Sistemska cirkulacija deo je levog srčanog zaliska i prenosi krv obogaćenu kiseonikom i nutrijentima iz srca u organe, a iz organa vraćaju krv i ostale otpadne proizvode nazad u krv.
Put najvećeg sistema cirkulacije u telu završava se u desnoj pretkomori, odnosno atrijumu srca. Plućna cirkuacija, odnosno mala cirkulacija, odvlači deoksigeniranu krv i otpadne proizvode od srca i prenosi je u pluća. Nakon što se krv u plućima obogati kiseonikom, plućnom cirkulacijom vraća se u srce čime se zatvara krug cirkulacije.
Određene vrste komplikacija koje se javljaju na aorti mogu dovesti do stvaranja blokada u krvnim sudovima. Ove blokade onemogućavaju normalan protok krvi u ostatak tela, a u nekim slučajevima mogu dovesti i do oticanja kao i stvaranje aneurizme.
Neka oboljenja koja se mogu javiti na aorti su:
- Urođeni defekti na aorti
- Sindrom aortičnog luka
- Ateroskleroza
- Koartakcija aorte
Pacijenti koji primete bilo kakve probleme sa cirkulacijom ili im se pojave simptomi koji ukazuju na oboljenja aorte obavezno treba da potraže lekarsku pomoć kako bi se ustanovila tačna dijagnoza i započelo sa lečenjem. Na koji će se način lečiti ova oboljenja umnogome zavisi od celokupnog zdravstvenog stanja, a u nekim slučajevima i ličnih preferenci pacijenta.
Koja je funkcija aorte i sistemsih arterija?
Glavni zadatak aorte i sistemskih arterija je prenošenje krvi obogaćene kiseonikom i nutrijentima iz krvi u ostatala tkiva i organe u telu. Ove dve vrste krvnih sudova veoma su bitni faktori kako u snabdevanju tkiva i organa nutrijentima, tako i uklanjanju ugljen dioksida i ostalih otpadnih proizvoda iz krvi i organa.
