Imunski ili imunološki sistem predstavlja odbrambeni sistem organizma koji ga štiti od napada stranih mikroorganizama poput bakterija, virusa, gljivica i parazita, a sastoji se od mnoštva različitih bioloških struktura i procesa koji štite od bolesti. Imunski sistem kod ljudi može se podeliti na dve vrste – urođeni i stečeni. Nespecifični, odnosno urođeni imunitet predstavlja i prvu liniju odbrane organizma koja postoji pre kontakta sa uzročnicima bolesti i svaki put reaguje na isti način. Adaptivni imunski sistem, odnosno specifična otpornost, predstavlja oblik imunosti organizma koji se stiče tokom života, a nastaje kao rezulatat izlaganja organizma raznim stranim supstancama, odnosno patogenima. Adaptvni imuni sistem ima spospbnost prilagođavanja prema svakoj novoj nepoznatoj zarazi, što znači da imaju sposobnost stvaranja imuniteta za svaku pojedinu vrstu patogena. Specifična otpornost često se deli u dve različite vrste, i to na osnovu toga na koji je način taj imunitet uspostavljen. U adaptivnom imunskom sistemu razlikuje se prirodno stečena imunost i veštački stečena imunost. Prirodno stečena imunost se uspostavlja kontaktom sa izazivačem zaraze i odnosi se na “slučajan” kontakt, dok se veštački stečena imunost sključivo namjernim intervencijama kao što je to slučaj sa vakcinacijom.
Šta je adaptvni imuni sistem?
Adaptivni imunski sistem, često nazivan i specifična otpornost, je oblik imunosti organizma koja se, za razliku od urođene imunosti, stiče u toku života. Ova vrsta imunosti razvija u kontaktu sa uzročnicima bolesti i ne postoji pre prvog kontakta. Za razvijanje ove vrste imunosti neophodno je vreme, a sam proces može trajati od nekoliko dana, pa sve do nekoliko meseci. Urođeni i stečeni imunitet se međusobno dopunjavaju – nespecifični imunitet određuje vrstu specifičnog imunološkog odgovora, dok ga specifični imnitet dalje usmerava i pojačava.
Kod ljudi adaptivni imuni sistem aktivira se kada određeni patogen koji je dospeo u telo promakne urođenom imunskom sistemu i dovede do pada nivoa antigena u telu. Adaptivni imuni sistem veoma je bitan faktor u održavanju zdravlja tela, i kao takav vrši nekoliko različitih funkcija. Primarna funkcija adaptivnog imunog sistema je prepoznavanje specifičnih stranih antigena, odnosno štetnih materija, u toku procesa prezentacije antigena. Osim toga, adaptivni imuni sistem zadužen je i za stvaranje odgovora tela na prisustvo patogena. Ovaj odgovor tela predstavlja pokušaj da se najbrže i najefikasnije eliminše specifični patogen ili ćelije zaražene patogenom koje se nalaze unutar tela.
Adaptivni imuni sistem takođe je zadužen i za razvoj imunske memorije. Imunska memorija igra veoma bitnu ulogu u održavanju zdravlja tela jer za svaki patogen koji je prepoznat u telu ona pamti odgovarajući odgovor, koji se sastoji od antitela koja ovaj patogen uništavaju. Zahvaljujući razvijenoj imunskoj memoriji svaka naknadna infekcija brže i lakše će se eliminisati i smanjiti šteta koju ona može napraviti u telu.
Limfociti predstavljaju efektorske ćelije specifičnog imuniteta, odnosno adaptivnog imunog sistema. Limfociti su najmanje ćelije vezivnog tkiva koje imaju odbrambenu ulogu. Limfociti se nalaze u koštanoj srži i suže za proizvonju antitela koja uništavaju patogene. Postoje tri osnovne grupe limfocita – B-limfociti, T-limfociti i ćelije ubice. T limfociti su vrsta limfocita koji imaju centralnu ulogu u ćelijskom imunitetu, i na svojoj površini imaju T receptor. B ćelije, poznate i kao B limfociti zadužene su za humoralnu imunost adaptivnog imunog sistema. Ove ćelije luče antigene i citokine, i razvijaju se u koštanoj srži.
Koja je funkcija adaptivnog imunog sistema?
Adaptivni imunski sistem, odnosno specifična otpornost, predstavlja oblik imunosti organizma koji se stiče tokom života, a nastaje kao rezulatat izlaganja organizma raznim stranim supstancama, odnosno patogenima. Adaptvni imuni sistem ima spospbnost prilagođavanja prema svakoj novoj nepoznatoj zarazi, što znači da imaju sposobnost stvaranja imuniteta za svaku pojedinu vrstu patogena.
