Primena radiohirurgije gama nožem u lečenju arteriovenskih malformacija (AVM)
Primena radiohirurgije gama nožem predstavlja tehniku intrakranijalne stereotaktičke radiohirurgije. Korisna je u lečenju arteriovenskih malformacija.
Šta predstavlja radiohirurgija gama nožem u lečenju arteriovenskih malformacija?
Arteriovenske malformacije predstavljaju klupko prošrenih arterijskih i venskih sudova. Abnormalno izmenjene arterije poseduju tanak zid i muskularnu komponentu koja reguliše količinu krvnog protoka pri višem krvnom pritisku. U venskim sudovima, krv je pod nižim pritiskom, te je venski zid tanji i krtijeg karaktera. U arteriovenskim krvnim sudovima, krvotok je pod nižim pritiskom te je njihov zid tanak i oslabljen, slično venskom zidu. Prisutni krvni sudovi u arteriovenskim malformacijama u većem su riziku za afunkcionalnost što može rezultovati krvarenjem . Na godišnejm nivou, ovakva osoba u proseku iskrvari oko 2-4% ukupne količine cirkulatornog kapaciteta. Akutna efuzija krvi u cerebrospinalnoj tečnosti (subarahnoidalno krvarenje) ili u moždanom tkivu prouzrokovaće sledeće simptome: izuzetno jake glavobolje sa ukočenošću vrata, poremećajima vida, vrtoglavicom, nestabilnošću, mučninom, simptomima sličnim šoku kao što su teškoće u govoru, gubitak senzitivnosti, slabost ekstremiteta, poremećaji hoda, koma ili smrt.
Kako se izvodi radiohirurgija primenom gama noža?
Pacijent je u slaboj sedaciji nakon aplikovanja lokalne anestezije, nakon plasiranja stereotaktičnog okvira radi dobijanja snimaka određenih regija mozga (MRI mozga primenom gadolinijuma, CT sken mozga). Imidžing omogućava specijaisti detaljnije planiranje same hirurške procedure. Nakon toga, pacijent sa fiksiranim stereotaktičkim ramom plasira se na krevet gama uređaja. Operativni zahvat traje od jednog do šest sati, zavisno od individualnog stanja pacijenta i ciljane regije.
Koje su prednosti primene radiohirurgije gama nožem u tretmanu arteriovenskih malformacija?
Radiohirurgija gama nožem predstavlja minimalno invazivnu procedure, koja se vrši u jednom aktu. Procedura je bezbolna po pacijenta i ne ostavlja ožiljne promene. Vrši se u ambulantnim uslovima te se pacijent istog dana otpušta iz bolnice. U ređim slučajevima arteriovenskih malformacija, terapeutski pristup može zahtevati dva ili tri uzastopno ponovljene sesije gama zračenja sa periodima razmaka od 24 sata.
Da li je primena radiohirurgije gama nožem bolna i/ili opasna metoda?
Sama procedura je bezbolna, iako pacijent može osećati bol tokom pozicioniranja četiri manje metalne igle radi stabilizacije zaštitne kacige. Intraoperativno, pacijent izvodi pokrete glave manjeg obima, bez bola ili zvuka. Udruženi rizici sa ovom operativnom procedurom su: neurološki poremećaji ( procenjeni rizik iznosi <5%), edem mozga (<5%), infekcije superficijalnih tkiva (<1%), kancer indukovan zračenjem (rizik iznosi na 10.000 u period od 5 do 30 godina).
Koji pacijenti su kandidati za navedenu proceduru?
Pacijenti sa manjim arteriovenski malformacijama podležu tretmanu gama nožem. Neurohirurg u cilju provere postojanja indikacija za operativni pregled izvršiće kontrolni pregled.
Kontrolni pregled i praćenje
Rezultati operativnog lečenja nisu odmah dostupni. Pacijent će biti informisan u slučaju neophodnosti dodatnih ispitivanja nakon otpusta. Efekat operativnog gama zračenja može postati delotvoran tek nakon nekoliko meseci/godina. U određenim slučajevima, može postojati potreba za dodatnim lečenjem u kombinaciji sa hirurgijom ili embolizacijom.
Koje su preoperativne pripreme od vitalnog značaja?
Nekoliko dana pre zakazane operacije, pacijent će biti primljen u Humanitas radi preoperativne evaluacije radi provere krvne slike, elektrokardiograma (EKG), provere slušnog aparata kao i opšteg medicinskog pregleda radi sticanja uvida u opšte zdravstveno stanje.Neophodno je da pacijent obavesti medicinsko osoblje o postojanju alergije na lekove i kontrastne agense, ili prisustvo klaustrofobije. Na dan operacije, pacijent bi trebalo da bude u pratnji članova porodice ili prijatelja. Dan pre operacije zabranjeno je jesti. Veče pre zakazane operacije, pacijent bi trebalo da se okupa dezinfekcionim šamponom (hlorheksidin na primer). Takođe se ne preporučuju nošenje nakita: broševa, nakita za kosu, šminke, preparat za kosu, veštačkih noktiju. Odeća i obuća bi trebalo da bude komforna, po mogućstvu sa dugmadima ili šlicem.
