Uvod: Šta je urinarna kalkuloza ?
Urolitijaza predstavlja stanje koje se karakteriše formiranjem jednog ili više agregata (kalkulusa) različitog hemijskog sastava, teksture i veličine u urinarnom traktu. Kalkulusi mogu biti lokalizovani unutar šupljine na nivou ekskretornih kanala, uretera ili mokraćne bešike.
Simptomi: Kako mogu znati da bolujem od kalkuloze urinarnog trakta ?
Kod većine slučajeva, urolitijaza je najčešće asimptomatska uz povremeno slučajno otkrivanje na kontrolnim pregledima (na primer tokom abdominalnog ultrazvuka iz drugh razloga). U drugim slučajevima, kalkuloza se može prezentovati tipičnim akutnim simptomima u vidu renalne kolike.
Karakterisana je iznenadnim bolom jakog intenziteta koji se može javiti u različito doba dana. Bol je izazvan opstrukcijom normalnog protoka mokraće usled zastoja na nivou uretera (tubusa koji povezuje bubreg sa mokraćnom bešikom). Ova opstrukcija izaziva povećan anterogradni pritisak usled kalkulusa što rezultuje ekspanzijom bubrežne ekskretorne šupljine. Nastali bol može trajati od nekoliko minuta do nekoliko sati, javlja se u lumbarnoj regiji i često iradira duž fiziološkog toka uretera ka mokraćnoj bešici i spoljašnim genitalijama. Može biti praćen simptomima kao što su mučnina, povraćanje, tahikardija i groznica, pogotovo u slučajevima kada je postojanje renalne kolike udruženo sa infekcijom urinarnog trakta. U određenim slučajevima bol može biti praćen hematurijom, bilo mikroskopskom (prisustvo detektabilne krvi prilikom ispitivanja mokraće) ili ređe u toku makroskopskog pregleda (krv u urinu vidljiva golim okom).
Epidemiologija: Kolika je učestalost urinarne kalkuloze?
Urinarna kalkuloza predstavlja često oboljenje u Zapadnoj populaciji: nedavne studije pokazale su da se kod oko 10% populacije razvija jedna epizoda urinarne kalkuloze u toku života, sa većom učestalošću kod osoba muškog pola (odnos 2:1). U Italiji se epizoda urinarne kalkuloze javlja kod oko 250,000 osoba godišnje, bilo primarne ili recidivirajuće. Najčešće se javlja u uzrastnoj dobi od 30 do 50 godina, mada može zahvatiti bilo koju starosnu grupu.
Dijagnoza: Kako se postavlja dijagnoza urinarne kalkuloze?
Dijagnoza urolitijaze inicijalno zahteva primenu nekoliko laboratorijskih testova kao i instrumentalnih ispitivanja kao što su: ultrazvuk urinarnog trakta i X-zračenje abdomena. Ultrazvučno ispitivanje omogućava direktnu vizualizaciju urinarnog trakta kao i prikazivanje uretralnog kamenja.
Radiografsko snimanje abdomena prikazuje radio-opalescentne snimke duž pretpostavljenog toka urinarnog trakta. Prilikom pripreme za operativni tretman urinarne kalkuloze, primena naprednijeg instrumentarijuma može biti neophodna, kao što je CT abdomena, urografija ili ascedentna pijelografija.
