Sepsa je teško zdravstveno stanje uzrokovano sistemskim trovanjem krvi i tkiva. Do sepse dolazi kada u krvotok uđu bakterije koje počinju da se nekontrolisano šire i umnožavaju. Sepsa, odnosno trovanje krvi, može imati smrtan ishod.
Kod zdravih osoba imuni sistem uglavnom uspeva da uništi sve bakterije koje uđu u krvotok kroz mnogobrojne sitne lezije na koži i sluzokoži u usnoj duplji, kao i desni. Ukoliko dođe do kontaminacije krvi velikim brojem različitih bakterija ili velikom količinom jedne bakterije, dolazi do sistemskog trovanja odnosno sepse. Sepsa najčešće nastaje kao posledica infekcija bubgrega ili sličnih oboljenja koja mogu izazvati lučenje bakterija u krvotok.
Povećan rizik od sepse imaju osobe sa oslabljenim ili kompromitovanim imunim sistemom, kao na primer ljudi koji pate od dijabetesa ili infekcije HIV-om. Ljudi koji primaju hemoterapiju ili uzimaju terapiju imunosupresantima su takođe veoma podložni sepsi. Trovanje krvi je takođe često kod novođenčadi, male dece i starih ljudi, kao i intravenoznih narkomana.
Simptomi
Simptomi sepse se javljaju naglo i bez ikakvih znakova upozorenja. Neki od njih mogu biti:
- Izuzetno povišena telesna temperatura
- Izuzetno niska telesna temperature (ispod 36°)
- Strah i uznemirenost
- Intenzivno drhtanje
- Ubrzan rad srca
Ukoliko se sepsa ne leči može doći do stvaranja opasnih toksina koji izazivaju trajna oštećenja na krvnim sudovima i tkivima. Ovo stanje se naziva septički šok, i zahteva hitnu medicinsku pomoć. Simptomi septičkog šoka su:
- Malaksalost
- Bol u stomaku
- Hladne šake i stopala
- Bledilo šaka i stopala
- Anksioznost
- Ubrzano plitko disanje
- Osip
- Delirijum
- Gubitak svesti
- Nagli pad krvnog pritiska
U nekim slučajevima septičkog šoka može doći du širenja bakterija do srčanih zalistaka, pogotovo ako su oni već oštećeni nekim oboljenjem poput endokarditisa. U retkim slučajevima može doći i do intenzivnog unutrašnjeg krvarenja zbog onemogućenog zgrušavanja krvi.
Uzroci
Mogući uzroci sepse su:
- Virusna, bakterijska ili gljivična infekcija pluća, želuca, bubrega ili krvi
- Infekcija bakterijom otpornom na antibiotike
- Oslabljenost imunog sistema – kod pacijenata sa HIV-om ili dijabetesom
Faktori rizika
Faktori koji povećavaju rizik od sepse su:
- Oslabljen imuni sistem
- Starost – podložniji su stari ljudi i novorođenčad
- Intravenozni kateteri ili cevi za disanje
Komplikacije
Komplikacije se javljaju kada se sepsa pogorša i dođe do septičkog šoka. Septički šok ima veoma visoku stopu smrtnosti.
