Definicija
Rak tankog creva predstavlja izuzetno retku vrstu karcinoma koja se javlja na tankom crevu. Tanko crevo je crevo koje je deo sistema za varenje, i povezuje želudac i debelo crevo, odnosno kolon. U tankom crevu se odvija najveći deo procesa varenja, kao i apsorpcija svarenih nutrijenata. Tanko crevo je dugačko oko 7 metara, a njegova unutrašnjost je sačinjena od mnoštvo resica koje povećavaju površinu creva. Rak tankog creva nastaje kada dođe do nekontrolisanog rasta i umnožavanja ćelija koje sačinjavaju unutrašnjost creva. Ove ćelije ne mogu normalno da odumru i raspadnu se, te dolazi do njihovog akumuliranja i stvaranja tumora.
Postoji pet glavnih vrsta raka tankog creva:
- Adenokarcinom – kancerogeni tumor koji nastaje u želudačnim strukturama koje se nalaze u epitelnom tkivu
- Sarkoma – vrsta kancerogenog tumora koji se razvija u koštanom i mišićnom tkivu
- Gastrointestinalni stromalni tumor – retka vrsta tumora koja nastaje u zidovima gastrointestinalnog trakta (sistema za varenje)
- Karcinoidni tumor – vrsta sporo razvijajućeg karcinoma koji nastaje u unutrašnjim zidovima digestivnog trakta i pluća
- Limfom – karcinom koji nastaje u limfnom sistemu
Lečenje raka tankog creva zavisi od njegove vrste, mesta gde se nalazi, celokupnog stanja pacijenta kao i podmaklosti bolesti.
Simptomi
Najčešći simptomi raka tankog creva su:
- Krv u stolici
- Proliv
- Stolica crne boje
- Grčevi u želucu
- Mučnina i povraćanje
- Gubitak telesne težine
- Hroničan umor
- Malaksalost
- Anemija
Uzroci
Iako je mehanizam nastajanja karcinoma tankog creva poznat, još uvek se ne zna koji su njegovi uzročnici. Određene bolesti, sindromi i stanja mogu povećati rizik od dobijanja raka tankog creva. To najčešće mogu biti:
- Kronova bolest
- Celijačna bolest
- Puc-Jegerov sindrom
- Istorija raka kolona ili rektuma
- Nasledni nepolipozni kolorektalni rak
- Familijarna adenomatozna polipoza
Faktori rizika
Postoje određeni faktori koji mogu značajno povećati rizik od nastajanja raka tankog creva. Neki od njih mogu biti:
- Ishrana sa velikim sadržajem masti – može dovesti do stanjivanja zaštitnog sloja sluzi na zidovima tankog creva
- Kronova bolest – stanje hronične upale sistema za varenje koja povećava kiselost digestivnih sokova
- Celijačna bolest – bolest sistema za varenje koja onemogućava normalnu apsorpciju nutrijenata iz hrane kroz tanko crevo
- Familijarna adenomatozna polipoza – stanje koje izaziva rast benignih polipa na zidovima organa sistema za varenje. Iako su ovi polipi u suštini bezopasni, ukoliko se ne leče mogu razviti kancerogene tendencije i razviti se u tumor
- Preterano konzumiranje i zloupotreba alkohola
- Preterani unos šećera
- Konzumiranje velike količine usoljenog i dimljenog mesa ili ribe
Lečenje
Lečenje raka tankog creva zavisi od mnoštvo različitih faktora – vrstu karcinoma, lokaciju karcinoma, podmaklost bolesti, celokupno zdravstveno stanje obolelog pacijenta kao i mogućnost pojave neželjenih dejstava terapije. Opcije lečenja su sledeće:
- Operacija – predstavlja hiruršku proceduru kojom se otklanja deo tankog creva koji je zahvaćen rakom. Koliki će se deo otkloniti zavisi od podmaklosti bolesti. Ukoliko tumor nije operabilan, može se uraditi bajpas tankog creva i premostiti tumor
- Hemoterapija – intravenozno primanje antikancerogenih lekova kojima se onemogućava rast i razmnožavanje ćelija tumora.
- Terapija radijacijom – predstavlja lečenje tumora visokokoncentrovanim energetskim zracima (rendgenskim zracima). Koncentrovani zrak se precizno uperava u područje zahvaćeno tumorom i dolazi do uništavanja kancerogenih ćelija.
- Biološka terapija – vrsta lečenja karcinoma tankog creva u kojoj se koriste određena biološka sredstva poput vakcina, monoklonalni antitela i interferona kako bi se uništile ćelije raka i uspostavio normalan rad imunološkog sistema
- Klinička istraživanja – predstavljaju primenu noviteta u lečenju tumora kao i kombinaciju već postojećih metoda lečenja kako bi se uspostavio najefikasniji način za potpuno otklanjanje tumora
