Psorijaza je često kožno oboljenje koje se manifestuje nastankom pečata po koži crvene boje. Pečati mogu biti u obliku zadebljanja na koži ili krasta, i lako se mogu proširiti svuda po telu.
Kod pacijenata obolelih od psorijaze, nove ćelije epitela (gornjeg sloja kože) se umnožavaju brže nego što stare ćelije kože odumiru. Akumulacija novih i mrtvih ćelija dovodi do pojave upaljenih pečata na koži.
Pečati kojima se manifestuje psorijaza ne moraju uvek biti svrbljivi, ali mogu izazvati bol i neprijatnost ukoliko se prošire na ostale delove tela. Psorijaza se najčešće javlja kod ljudi koji imaju genetsku predispoziciju za kožna oboljenja kao i kod ljudi kojima članovi uže porodice pate ili su patili od psorijaze.
Postoji nekoliko različitih vrsta psorijaze. Sve vrste psorijaze se lako razlikuju jedne od drugih i manifestuju se lako uočljivim simptomima. Vrste psorijaze su:
- Psoriasis vulgaris – naziva se i plak psorijaza. Ovo je najčešća vrsta psorijaze koja nastaje kao posledica preteranog akumuliranja novih ćelija epitela ispod starih, i uglavnom se manifestuje pojavom krasta ili perutanjem kože na laktovima.
- Psoriasis guttata – odnosno gutatna psorijaza, je vrsta psorijaze koja se najčešće javlja kod dece i adolescenata nakon bakterijske infekcije grla. Manifestuje se pojavom malih crvenih lezija na koži, uglavnom leđima.
- Psoriasis pustulosa – često i gnojna psorijaza, je vrlo retka vrsta psorijaze koja se javlja naglo i bez prethodnih simptoma, uglavnom kod starijih ljudi
- Inverzna psorijaza – tip psorijaze koji se uglavnom javlja kod starijih ljudi. Pojavljuje se u obliku glatkih crvenih lezija na delovima tela koja mogu postati nadražena znojenjem ili na mestima gde ima mnoštvo prevoja na koži (ispod grudi i pazuha kao i na preponama)
Uzroci
Još uvek nije poznato šta uzrokuje psorijazu. Smatra se da je ona povezana sa slabljenjem imunog sistema i problemima sa ćelijama epitela. Ovo oboljenje se može javiti naglim izbijanjem pečata, a može se i razvijati sporo u periodu od nekoliko meseci. Često nastaje kao posledica infekcije, povrede, preteranog konzumiranja i zloupotrebe alkohola kao i pušenja. Simptome psorijaze mogu pojačati lekovi poput antidepresanata, antihipertenziva, beta blokatora i lekova protiv malarije.
Simptomi
Simptomi psorijaze zavise od njenog tipa:
- Plak psorijaza – simptomi se mogu pojaviti i nestati i po nekoliko puta. Nastaju na laktovima, kolenima, leđima, temenu, iza ušiju kao i na predelima oko velikih ožiljaka. Manifestuje se: svrabom, gubitkom boje ispod noktiju i pojavom udubljenja na noktu, perutanjem i kože i pojavom crvenih pečata po telu.
- Gutatna psorijaza – simptomi često nestaju sami od sebe nakon 4-6 meseci od pojave infekcije, ali se često vraćaju u promenjenom obliku – mnoštvo crvenih lezija i krasta na leđima i vratu, kao i povremeni svrab.
- Psoriasis pustulosa – manifestuje se pojavom malih gnojnih plikova na dlanovima i stopalima, nastankom debelih krasta na mestima plikova kao i preteranom osetljivošću i inflamacijom kože. Zahteva hospitalizaciju.
Faktori rizika
Faktori koji povećavaju rizik od psorijaze su:
- Istorija psorijaze u porodici
- Gojaznost
- Pušenje
- Virusne i bakterijske infekcije
Komplikacije
Ukoliko se ne leči, psorijaza može izazvati neke od sledećih bolesti:
- Psorijatični artritis
- Tip 2 dijabetes
- Povišen krvni pritisak
- Metabolički poremećaj
- Bolesti bubrega
