Pneumonija, koju karakteriše zapaljenje tkiva jednog ili oba plućna krila, jeste infekcija koja dovodi do zapaljenja plućnih alveola u jednom ili oba plućna krila. U takvim slučajevima, grupe sićušnih plućnih alveola na kraju disajnih puteva postaju zapaljene i pune se tečnošću. Ovo stanje izaziva produktivni kašalj praćen groznicom, drhtavicom i poteškoćama u disanju.
Po stepenu ozbiljnosti pneumonija može da varira od umerene do one koja ugrožava život. Najozbiljnija je ukoliko se javi kod beba i male dece, osoba starijih od 65 godina, kako i kod osoba sa već postojećim hroničnim zdravtsvenim problemima ili sa oslabljenim imunitetom. Antibioticima i antivirusnim lekovima mogu da se leče mnogi uobičajeni oblici pneumonije.
Simptomi
Zavisno od faktora koji su doveli do nastanka upale pluća, starosne dobi i sveukupnog zdravstvenog stanja pacijenta, simptomi zapalenja pluća mogu da variraju od umerenih do teških. Umereni sumptomi su oni koji su slični simptomima prehlade ili gripa, ali traju nešto duže. U određenim slučajevima novorođenčad i mala deca mogu da nemaju nikakve znakove infekcije. Ili pak mogu da povraćaju, da imaju groznicu i kašalj, da su bezvoljna, umorna i bez energije. S druge strane, stariji ljudi koji imaju zapaljenje pluća mogu naprasno da imaju iznenadne promene u svesti. Najčešći simptomi su sledeći:
Kašalj koji može biti produktivan uz izbacivanje gustog sekreta
Groznica, znojenje, drhtavica
Teškoće u disanju
Telesna temperature niža od normalne
Bolovi u grudima
Umor i bolovi u mišićima
Mučnina, povraćanje ili dijareja
Glavobolje
Uzroci
Pneumonija može biti prouzrokovana različitim tipovima mikroorganizama, među kojima su bakterije, virusi i gljivice. Najčešći uzrok pneumonije je pneumokokna infekcija izazvana bakterijom Streptococcus pneumoniae. Najčešći uzročnici upale pluća, bakterije i virusi, nalaze se u vazduhu koji udišemo. Naše telo obično sprečava te mikroorganizme da dovedu do infekcije pluća. Međutim, ponekad, iako je naše generalno stanje organizma dobro, mikroorganizmi mogu da savladaju naš imuni sistem, što za posledicu ima nastanak pneumonije.
Komplikacije
Neki pacijenti, posedno oni iz visoko-rizičnih grupa, mogu da imaju izvesne komplikacije poput:
Bakterije u krvotoku koja može da prenese infekciju na druge organe, uz mogući rizik od narušavanja funkcije tog organa.
Plućni apsces, koji se javalja ukoliko se u šupljinama pluća javi gnoj.
Nagomilavanje tečnosti oko pluća. Ukoliko tečnost postane inficirana, pacijent bi morao da se podvrgne drenaži plućne maramice ili da mu se hirurškim putem odstrani ta tečnost.
Otežano disanje i nedostatak kiseonika. U takvim slučajevima, pacijent bi morao da bude hospitalizovan uz korišćenje mehaničkog respiratora dok se pluća ne oporave.
Faktori rizika
Pneumonija može da se javi kod bilo koga. Međutim, dve grupe sa najvećim rizikom su lica starija od 65 godina i novorođenčad i deca mlađa od 2 godine. Kod ove poslednje grupe, imuni sistem pacijenata se još uvek razvija. U ostale faktore rzika spadaju sledeći:
Izvesne hronične bolesti, poput astme, hronične opstruktivne bolesti pluća i srčana oboljenja;
Oslabljeni ili suzbijeni imuni sistem, usled faktora poput HIV/SIDA, transplantacije organa, hemoterapije;
Pušenje; i
Priključenje na respirator tokom bolničkog lečenja.
Prevencija
Osobe koje su izložene riziku trebalo bi da se vakcinišu protiv sezonskog gripa, pneumonije, da izbegavaju pušenje i preterani unos alkohola, da se odmaraju i da održavaju formu. Osim toga, osoba može da pomogne u sprečavanju pneumonije pravilnim održavanjem higijene i vođenjem zdravog načina života. Stoga, osobe bi trebalo da prilikom kašljanja ili kijanja pokriju usta maramicom kako bi se mikroorganizmi na njoj zadržali, moraju redovno prati ruke kako bi se izbegavalo prenošenje bacila na druge ljude i predmete.
