Definicija
Perzistentni ovalni otvor (PFO) predstavlja defekt između leve i desne srčane komore. Najčešće je prisutan kod osoba i pre rođenja te se u fiziološkim uslovima najčešće zatvara neposredno po rođenju. U slučaju nemogućnosti adekvatnog zatvaranja ovalnog otvora u postnatalnom periodu, nastali defekt naziva se foramen ovale. S obzirom na učestalost defekta, većina osoba nije upoznata sa činjenicom njenog postojanja. Perzistentni ovalni otvor najčešće se dijagnostikuje tokom drugih dijagnostičkih testova i budući da može voditi anksioznosti, lečenje često nije potrebno.
Simptomi
Kod večine slučajeva, perzistentni ovalni otvor ne izaziva nikakvu simptomatologiju što predstavlja osnovni razlog njegovog nedijagnostikovanja.
Uzroci
Postojanje perzistentnog ovalnog otvora omogućava da cirkulacija protiče kroz plućni sistem budući da novorođenče ne koristi svoja pluća tokom intrauterinog rasta i razvoja, te se krvni protok odvija nesmetano dok defekt ne predstavlja veći problem. Putem pupčane vrpce transportuje se kiseonikom bogata krv u fetusovu desnu pretkomoru te većina ove krvi protiče kroz ovalni foramen u levu pretkomoru. Odatle, krv prolazi putem leve komore, kojom se krv ispumpava kroz organizam. Krv se takođe transportuje iz desne pretkomore u levu komoru, što takođe ispumpava krv u organizam putem zasebnog bypass sistema. U momentu kada fetusova pluća počnu funkcionisati adekvatno i kada se cirkulacija uspostavi fiziološkim putem, dostignute vrednosti krvnog pritiska najčešće uslovljavaju zatvaranje ovalnog otvora. U slučaju da proces zatvaranja izostane postnatalno, formira se perzistentni ovalni otvor. Tačan etiopatogenetski mehanizam je još uvek nepoznat, iako je poznato da određeni genetski faktori poseduju ulogu u njegovom nastanku.
Komplikacije
U najvećem broju slučajeva, perzistentni ovalni otvor ne izaziva znatne komplikacije. Ipak, postoje određene studije prema kojima je ustanovljeno da je navedeno oboljenje najčešće kod osoba sa određenim stanjima kao što su neobjašnjiv infarkt usled formiranje krvnih ugrušaka u srcu kao i prisustva migrena sa aurama. U određenim slučajevima, perzistentni ovalni otvor može izazvati da povećana količina krvi zaobilazi plućni cirkulatorni sistem, što rezultuje niskim koncentracijama kiseonika u krvi (hipoksija). Hipoksija najčešće nastaje u slučaju postojanja kongenitalnih ili valvularnih oboljenja srca ili plućne hipertenzije.
Lečenje
Većina osoba sa perzistentnim ovalnim otvorom ne zahteva medicinski tretman. Kod određenih slučajeva, lekar može preporučiti procedure kojom će se postići zatvaranje ovalnog otvora. U situacijama kao što su:
· U slučaju da se dete podvrgava korekciji kongenitalnog srčanog defekta kao i perzistentnog ovalnog otvora
· U slučaju da se odrasla osoba podvrgava drugoj vrsti operativnog zahvata na srcu, perzistentni ovalni otvor može se zatvoriti tokom iste operacije.
· U slučaju da je koncentracija kiseonika u krvi niska, zatvaranje perzistentnog ovalnog otvora može se načiniti u cilju korekcije koncentraije kiseonika koji je uslovljen postojanjem perzistentnog ovalnog otvora.
Hirurške i druge procedure za zatvaranje perzistentnog ovalnog otvora podrazumevaju:
· Kateterizaciju srca: Medicinska procedura koja se primenjuje sa ciljem dijagnostikovanja i lečenja srčanih poremećaja putem plasiranja uređaja u regiju od interesa u cilju daljeg monitoringa.
· Hirurška reparacija perzistentnog ovalnog otvora: medicinska procedura koja se primenjuje sa ciljem zatvaranja perzistentnog ovalnog otvora putem klasičnog otvaranja srčane šupljine i ponovne suture.
· Medicinski pristup: anti-trombocitna terapija može biti od koristi kod osoba sa perzistentim ovalnim otvorom koje su prethodno imale infarkt. Navedena medikamentozna terapija može biti od pomoći u cilju smanjivanja rizika za nastanak krvnih ugrušaka kao i njihovog prolaska kroz perzistentni ovalni otvor.
