Metahromatska leukodistrofija, koja se još naziva i deficijencija Arilsulfataze A, jeste redak genetski poremećaj i deo veće grupe lizozomskih bolesti nakupljanja. Tačnije, ovaj poremećaj pogađa rast i/ili razvoj mijelina koji deluje kao izolator oko nervnih vlakana unutar perifernog i centralnog nervnog sistema. Nedostatak ovog enzima koji pomaže u razgradnji masnoća dovodi do ugradnje lipida u tkivo mozga, kičmene moždine i perifernih nerava. Kao rezultat toga, mozak i nervni sistem ubrzano gube svoju funkciju. U retkim slučajevima, ovo stanje je uzrokovano nedostatkom ne-enzimskog proteina (koji se naziva ‘aktivator protein’).
Simptomi
Kao i mnogi drugi genetski poremećaji koji utiču na metabolizam masti, postoji nekoliko oblika MLD-a, koji se mogu preklapati. Među njima su:
Infantilni oblik, koji se javlja kod male dece uzrasta od 6 meseci do 2 godine. Među simptomima koji se javljaju su gubitak mišićne mase i slabost, nepokretljivost mišića, zaostanak u razvoju, uznapredovano slabljenje vida koje rezultira slepilom, konvulzije, nepravilno gutanje, paraliza i demencija. Deca mogu da zapadnu u stanje kome. Ukoliko se ne leči, većina dece sa ovim oblikom MLD izgube život do 5. godine, neka čak i ranije.
Juvenilni oblik, javlja se kod dece uzrasta od 3 do 6 godina (rani juvenilni) ili kod dece uzrasta od 6 do 16 godina (kasni juvenilni oblik). Deca obično počinju da ispoljavaju smanjenu aktivnost u školi, pogoršanje mentalne sposobnosti, i demenciju, da bi se kasnije razvili simptomi slični onima kod kasne infantilne forme, ali sa usporenijim napredovanjem toka bolesti.
Odrasli oblik, pojavljuje se kod osoba od 17 i više godina. Ovaj oblik obično se javlja u uzrastu od 16 godina kao psihijatrijski poremećaj ili progresivna demencija. Odrasli oblik MLD dosta sporije napreduje od infantilnog i juvenilnog oblika, uz produženi tok bolesti od jedne decenije ili čak i više.
Uzroci
MLD je direktno uzrokovana nedostatkom enzima Arilsulfataze A (ARSA) i karakteriše se aktivnošću enzima u leukocitima koja je niža od 10% od normalne kontrolisane vrednosti. Međutim, test aktivnosti ARSA enzima nije dovoljan za dijagnozu; ARSA pseudo-deficijencija, koja se karakteriše aktivnošću koja iznosi 20% od normalne vrednosti ne uzrokuje pojavu MLD. Bez prisustva ovog enzima, sulfatidi kao sastavni deo mnogih tkiva u organizmu, konačno uništavaju mijelinski omotač nervnog sistema.
Faktori rizika
Ovaj poremećaj se nasleđuje putem autosomalnog recesivnog šablona, što znači da obe kopije gena u svakoj od ćelija nose mutaciju. Oba roditelja osobe sa autosomalnim recesivnim stanjem nose po jednu kopiju mutiranog gena, ali oni sami nemaju znakove ni simptome ovog poremećaja.
