Definicija
Limfedem je otok koji se javlja u jednoj ili obe noge. Obično se javlja nakon oštećenja jedne od limfnih žlezda, ili nakon odstranjenja jedne od njih u cilju lečenja nekog kancerogenog problema. Deluje kao blokiranje, zastoj u limfatičnom sistemu. Na taj način sprečava se dreniranje limfe koja se tako nakuplja u vidu otoka. Za ovo stanje ne postoji lek, ali rana dijagnostika i intenzivna nega mogu da pomognu oporavku oštećenog ekstremiteta.
Simptomi
Simptomi koji se javljaju na nozi ili ruci pogođeni ovim stanjem su:
Oticanje ruke ili noge, delimično ili u celosti, uzimajući u obzir i prste na rukama i nogama
Osećaj ukočenosti i težine
Debela i tvrda kože
Svrab
Nelagoda
Ograničena mogućnost kretanja
Infekcije koje se ponovo javljaju
Otok može da varira od blagog i jedva primetnog, pa sve do ekstremnih promena u veličini ruke ili noge čime se otežava upotreba tog ekstremiteta.
Dobro je da osoba odmah poseti lekara kada primeti otok koji ne prestaje, a koji se javlja u nekom delu ruke ili noge.
Uzroci
Limfni sistem je jedan od osnova zdravog tela. Kroz taj sistem limfna tečnost koja je bogata proteinima kruži telom, prikuplja bakterije, viruse i otpadne materije. Tečnost i štetne supstance prenose se do limfnih čvorova putem limfnih kanala. U limfnim čvorovima nalaze se limfociti koji su sačinjeni od ćelija koje se bore protiv infekcija, koji filtriraju štetne materije i na kraju koji čiste organizam od otpadnih materija.
Do limfedema dolazi kada limfni sudovi nisu više u staju da pravilno dreniraju limfnu tečnost. Postoje dve vrste limfedema: primarni i sekundarni. Primarni limfedem često se pojavljuje sam, a sekundarni je posledica nekog drugog medicinskog stanja. Sekundarni tip je češći od primarnog.
Sekundarni limfedem može da se dogodi tokom operacija, tretmana zračenjem ili zbog raka, kao i tokom svakog drugog postupka i lečenja koji može dovesti do oštećenja limfnih čvorova i puteva.
Primarni limfedem ne javlja se tako često. Obično je reč o naslednom stanju. Izazvano je abnormalnim formiranjem limfnih čvorova i puteva. Specifični uzroci su: Milrojeva bolest (javlja se u najranijem detinjstvu), Meigesova bolest (javlja se tokom puberteta i trudnoće) i zakasneli limfedem koji se javlja posle 35. godine života.
Faktori rizika
Osoba ima veće šanse da se kod nje pojavi limfedem ukoliko je imala rak, bila podvrgnuta lečenju protiv raka, ukoliko je u starijoj životnoj dobi, ima prekomernu telesnu težinu, ili pati od reumatoidnog ili psorijatičnog artritisa.
Komplikacije
Limfedema može da ima za posledicu ozbiljne infekcije, poput bakterijske infekcije kože ili infekciju limfnih puteva, ili limfoangiosarkomu-redak oblik raka mekih tkiva.
Lečenje
Ne postoji poznati lek za limfedemu. Iz tog razloga se sve metode lečenja fokusiraju na smanjenje otoka i kontrolu bola.
Neki od sugestija za lečenje limfedema su:
Lagane vežbe za pokretanje noge na kojoj je limfedem
Uvezivanje obolelog ekstremiteta
Masaža
Nošenje komprevnih zavoja
CDT- kompletna dekongestivna terapija
Prevencija
Rizik od pojave limfedema može da se smanji ako osoba:
Štiti ruke i noge od oštrih predmeta ili mogućih povreda
Odmara ruke i noge, pogotovo ukoliko su bile izložene hirurškom zahvatu ili lečenju bilo kakve vrste
Izbegava izvore visokih temperatura
Podiže obolelu ruku ili nogu, na primer podizanje oštećene nogu iznad nivoa srca
Održava pravilnu higijenu ruku i nogu.
