Karcinom dojke nastaje iz maligno transformisanih ćelija tkiva dojke. Može nastati kod osoba oba pola, iako je učetalost značajno veća kod osoba ženskog pola. Dojke su izgrađene od vezivnog tkiva i na hiljade minijaturnih žezda nazvanih lobuli, u kojima se sintetiše mleko. Kod dojilja, mleko se izlučuje kroz bradavicu kroz sitne cevčice (duktuse).
Skrining na karcinom dojki doveo je do značajnog pada mortaliteta kod zahvaćene populacije. Što ranije postavljanje dijagnoze poboljšava šanse za preživljavanje. Kod manjeg broja lučajeva, karcinom dojke otkriva se tek nakon što je metastazirao.
Sekundarni karcinom dojke, nazvan I uznapredovali ili metastatski karcinom je neizlećiv, te je lečenje prevashodno simptomatsko.
Postoji nekoliko tipova karcinoma dojki:
Duktalni karcinom in situ (DCIS) predstavlja najraniji stadijum karcinoma dojke; kancerske ćelije ovog tipa su lokalizovane u duktusima dojke, dok pojam in situ podrazumeva da malign transformisane ćelije još uvek nisu invadirale okružujuća tkiva.
Lobularni karcinom in situ (LCIS) nije tipičan karcinom dojke; promene su prisutne u ćelijama koje okružuju lobuse; u većini slučajeva LCIS ne progredira u karcinom dojke, iako je redovno praćenje neophodno čak I zbog postojanja minimalnog procenta za razvoj karcinoma.
Najčešći je invanzivni karcinom dojke u kom su se maligne ćelije dispergovale izvan duktusa ili lobulusa u okružujuće tkivo dojke.
Invazivni duktalni karcinom dojke čini oko 80% slučejave svih tipova karcinoma dojki.
Invazivni lobularni karcinom dojke
Postoje I netipični oblici invazivnog karcinoma dojki:
Zapaljenski proces dojki podrazumeva urastanje i opstrukciju limfoglandularnog tkiva kože dojki malignim ćelijama.
Padžetova bolest dojki podseća na ekcem kože bradavice. Ženske osobe sa Padžetovom bolešću mogu istovrmeno razviti I DCIS ili invazivni karcinom dojki.
Simptomi
The symptoms of breast cancer are:
Simptomi koji ukazuju na razvoj karcinoma dojke su sledeći:
postojanje nodusa u tkivu dojke
promena u veličini ili obliku jedne ili obe dojke
krvavi iscedak iz bradavica
nodus ili otok u regiji pazuha obostrano ili jednostrano
nastanak tačkastih promen kože dojke
osip u predelu bradavice
promena u izgledu bradavice u vidu uvlačenja ka unutrašnjem tkivu dojke
bol u predelu grudi
Uzroci
Tačan mehanizam nastanka carcinoma dojki još uvek nije poznat. Pretpostavlja se da kombinacija genetskih i faktora okoline najviše doprinosi nastanku karcinoma dojke.
Faktori rizika
Faktori rizika za nastanak carcinoma dojki su:
Pol – češći kod osoba ženskog pola
gender – more likely in women
pozitivna porodična anamneza
nasleđeni genetski set
početak menstrualnog ciklus pre 12 godine života
prethodno izlaganje zračenju
nuliparnost
postmenopauzalna hormonsa terapija
konzumacija alkohola
gojaznost povezana sa hipersekrecijom estrogena koji povečava rizik za nastanak karcinoma dojki
Prevencija
Prevencija karcinoma dojke moguća je otklanjanjem štetnih faktora rizika. Najčešće se pod tim podrazumeva zdrav način života u smislu pravilne ishrane, adekvatne telesne težine, redovne fizičke aktivnosti, smanjenja unosa masnih kiselina kao i prestanak konzumacije alkohola.
