Artroza ili Osteoartritis je bolest koja se javlja usled starosti i istrošenosti i kidanja zglobova, koja najčešće napada zglobove koji su izloženi teškom teretu , npr. Kukovi, kolena i kičma; ne tako često, može se javiti i u zglobovima ruku i stopala. Najčešći simptom osteoartritisa je bol, ukočenost i ograničena funkcija zglobova. Simptomi počinju da se javljaju oko 50. godine, posebno kod žena posle menopauze.
Šta je osteoartritis?
Osteoartritis je bolest koja se javlja usled istrošenosti i kidanja i starenja zglobova, koja najčešće napada zglobove koji su izloženi teškom naporu, kao što su kolena i kičma, ali retko se mogu i javiti na šakama i stopalima.
Osteoartritis se javlja slabljenjem hrskavice koja obavija površinu kostiju u zglobovima. Hrskavica je tkivo koje smanjuje trenje između kostiju, a kada je oštećeno usled istrošenosti i kidanja, gubi svoju elastičnost, postaje oštrija i lako se može oštetiti. Pored pogoršavanja stanja hrskavice, tetive i ligamenti budu upaljeni, što izaziva bol. Ako se stanje pogorša, kosti mogu da se trljaju jedna o drugu što izaziva bol, otok i ukočenost, a mogu se javiti i koštani izraštaji, obično na šakama, poznati kao osteofiti.
Simptomi osteoartritisa počinju se javljati oko 50. godine života, posebno kod ženskih pacijenata posle menopauze. Pre toga, artroza napada i muškarce i žene podjednako, a uzroci su vezani za posao ili za način života i hormonske promene povezane sa menopauzom.
Šta izaziva Artrozu?
Osteoartritis je bolestpovezana sa starenjem i istrošenošću i kidanjem artikularne hrskavice, koje može biti potpognuto sledećim faktorima:
Istorija bolesti u porodici
Ako je osoba preterano ili obesno gojazna: preterana težina na nuge staze izaziva oštećenje zglobova na kukovima, kolenima i stopalima
Naprsline i povrede zglobova
Neki poslovi koji zahtevaju neprirodne položaje (dugo klečanje) ili dugotrajno korišćenje nekih zglobova (npr. zglobovi na prstima)
Sportovi kao što je fudbal: gde se javlja prerana istrošenost i kidanje hrskavice na stopalima i kolenima
Bolesti sa cirkulacijom koje izazivaju krvarenje i oštećenje zglobova (hemofilija, avaskularna osteonekroza)
Neke vrste artritisa (giht, pseudo giht ili reumatski artritis) koji oštećuju artikulaciju i čine je podložnijom oštećenju hrskavice.
Koji su simptomi osteoartritisa?
Najčešći simptomi osteoartritisa su bol. Ukočenost i ograničena upotreba oštećenog zgloba.
Bol koji osećate je mehanički, što znači da se povećava nakon vežbanja ili kada stavite težinu na taj zglob; obično je bol jača tokom noći, a smanjuje se nakon odmaranja. Često se na početku pokretanja čuju artikulacije i zvuci ponati kao pucanje zglobova. Ne osećaju svi pacijenti sa osteoartritisom ove simptome; osteoartritis se često otkriva tek nakon rendgena.
Neki posebni aspekti osteoartritisa su oni koji napadaju šake. Može uticati na istezanje malih zglobova na prstima ruke: Heberdenski čvorovi koji pogađaju distalne zglobove (krajnje) na prstima, dok se Bušardovi čvorići razvijaju na nivou prednjih zglobova na pstima. Obe vrste čvorića mogu biti bolne kada se formiraju, izazivajući ograničenost prilikom pokretanja.
Na drugoj strani, osteoartritis kičme može da dovede do formiranja osteofita koji proviruju iz kičme, izazivajući iritaciju nekih nerava i samim tim i bol, zujanje i utrnulost nekih delova tela.
Dijagnoza
Dijagnoza se bazira na nekoliko elemenata, uključujući:
Medicinski pregled, na osnovu kog se proverava da li su zglobovi deformisani, bolni, i da li su ograničeni u pokretnosti;
Radiološka istraživanja, koja nam pokazuju smanjenje prostora između zglobova, promenu u izgledu kostiju i formaciju osteofita ili cista na zglobovima.
Ne postoje posebni laboratorijski testovi za dijagnostifikovanje osteoartritisa, koja je ponekad dijagnoza isključenja.
