Moždani udar (šlog) je oštećenje nekih grupa moždanih ćelija, prouzrokavana prekidom dotoka krvi u mozak.
Kada se dotok krvi do mozga zaustavi, oštećena oblast ne može više funkcionisati kako treba. Neophodna je hitna pomoš lekara. Može se javiti ili zbog zapušenog krvnog suda, ili od krvarenja jedne ili više arterija koje dovode krv do mozga.
Šlog se obično javlja bez najave. Od prvobitne je važnosti smestiti pacijenta u bolnicu što je pre moguće, kako bi što pre počeo sa lečenjem.
Dodatni efekti šloga zavise od measta i površine oštećenog tkiva. Simptomi takođe mogu varirati: od blagih i povremenih, do trajne nesposobnosti, uključujući i fatalni ishod.
Kada se simptomi povuku nakon 24 sata, to stanje se naziva tranzitorna ishemija, koja je znak za moguši predstojeći moždani udar.
Šlog se češće javlja kod ljudi preko 70 godina starosti i mnogo je češći kod muškaraca. Šlog je i dalje jedan od vodećih uzročnika smrti u svetu.
Simptomi
Simptomi šloga su obično iznenadni, i nastaju za nekoliko sekundi ili minuta. Oni variraju u zavisnosti od zahvaćenog dela mozga. Oni uključuju:
Slabost pokretanja lica; osoba se ne može smejati a tu je i teškoća u govoru i oduzetost ruku, pacijent ne može podići ruke i ne može ih držati podignute
Slabost ili oduzetost jednog dela tela
Oštećenje vida, gubljenje jednog segmenta vida, pa čak i slepilo jednog oka
Teškoće prilikom gutanja
Glavobolja
U slučaju jakog šloga, može doći do oštećenja dela mozga koji kontroliše disanje i krvni pritisak, kada pacijent može kolabirati ili čak biti u komi.U ovim slučajevima, moguć je i fatalni ishod.
Uzroci
Uzrok šloga u 80% slučajeva je zakrčen krvni sud koji dovodi krv do mozga. Ovo je poznato i kao ishemijski napad. Ovaj tip šloga je posledica cerebralnog embolizma. Kod cerebralne tromboze, krvni ugrušak je stvoren u artriji mozga, dok je kod cerebralnog embolizma deo krvnog ugruška, koji je stvoren u drugom delu tela, npr u srcu ili vratnim arterijama, dolazi do arterije koja dovodi krv u mozak kroz krvotok i zaustavlja se tamo.
Drugi razlog je izliv krvi u mozak (krvarenja moždane arterije), poznato kao napad krvarenja. Izliv krvi u mozak nastaje kada se probuši arterija koja napaja mozak krvlju, a krv iscuri na najbliže tkivo.
Faktori rizika
Faktori rizika uključuju:
Postojeća asteroskleroza
Unošenje hrane bogate mastima
Pušenje
Dijabetes
Visok holesterol
Visok krvni pritisak
Bolesti srca- zato što se ugrušak može javiti kod svih bolesti srca
Nenormalni porast crvenih krvnih zrnaca
Vaskulitis
Autoimune bolesti
