{"id":56169,"date":"2019-01-25T10:07:12","date_gmt":"2019-01-25T10:07:12","guid":{"rendered":"https:\/\/www.humanitas.net\/?post_type=wiki&p=56169"},"modified":"2019-01-25T10:07:12","modified_gmt":"2019-01-25T10:07:12","slug":"karotenoidy","status":"publish","type":"wiki","link":"https:\/\/www.humanitas.net\/pl\/wiki\/%wiki-categories%\/karotenoidy\/","title":{"rendered":"Karotenoidy"},"content":{"rendered":"

Czym s\u0105 karotenoidy?<\/h2>\n

Karotenoidy to pigmenty lipid\u00f3w ro\u015blinnych, r\u00f3\u017cni\u0105ce si\u0119 w spos\u00f3b naturalny poprzez swoje zabarwienie \u2013 czerwone, pomara\u0144czowe lub \u017c\u00f3\u0142te \u2013 oraz ich dzia\u0142anie ochronne przed \u015bwiat\u0142em, dzi\u0119ki czemu ochraniaj\u0105 one organizm przed nadmiarem \u015bwiat\u0142a s\u0142onecznego.<\/p>\n

Karotenoidy to rodzina ponad 600 naturalnie wyst\u0119puj\u0105cych pigment\u00f3w, z kt\u00f3rych 50 mo\u017ce by\u0107 spo\u017cywanych w naszej diecie i wch\u0142anianych przez jelita. Do najwa\u017cniejszych nale\u017c\u0105 beta-karoten, alfakaroten, gammakaroten, likopen, zeaksantyna i luteina.<\/p>\n

Karotenoidy o aktywno\u015bci witaminowej nazywane s\u0105 karotenoidami pro-witaminy A, co oznacza, \u017ce mog\u0105 pe\u0142ni\u0107 funkcj\u0119 od\u017cywcz\u0105, ze wzgl\u0119du na ich silne w\u0142a\u015bciwo\u015bci antyoksydacyjne.<\/p>\n

Jaka jest rola karotenoid\u00f3w?<\/h2>\n

Opr\u00f3cz tego, \u017ce s\u0105 one prekursorami witaminy A (retinolu), kt\u00f3ra zapewnia organizmowi aktywno\u015b\u0107 przeciwutleniaj\u0105c\u0105, karotenoidy maj\u0105 dzia\u0142anie ochronne przed kilkoma chorobami, ze wzgl\u0119du na ich zdolno\u015b\u0107 neutralizowania wolnych rodnik\u00f3w \u2013 cz\u0105steczek, kt\u00f3re mog\u0105 uszkodzi\u0107 struktur\u0119 kom\u00f3rek, je\u015bli nie s\u0105 pod kontrol\u0105. Ze wzgl\u0119du na ten efekt ochronny, karotenoidy powoduj\u0105, \u017ce nasz uk\u0142ad odporno\u015bciowy jest silniejszy i blokuje rozw\u00f3j chor\u00f3b przedrakowych, kt\u00f3re mog\u0105 atakowa\u0107 obszary takie jak usta i szyja.<\/p>\n

Kt\u00f3re pokarmy s\u0105 bogate w karotenoidy?<\/h2>\n

Karotenoidy, kt\u00f3re maj\u0105 aktywno\u015b\u0107 witaminow\u0105 (karotenoidy prowitamy A), s\u0105 obecne w wielu owocach i warzywach, g\u0142\u00f3wnie tych w kolorze czerwonym i pomara\u0144czowym, takich jak marchew, dynia, melony, morele, pomidory, arbuzy i papryki.<\/p>\n

Znajduj\u0105 si\u0119 one r\u00f3wnie\u017c w wielu zielonych warzywach li\u015bciastych, takich jak szpinak, jarmu\u017c i pietruszka.<\/p>\n

Jakie jest dzienne zapotrzebowanie na karotenoidy?<\/h2>\n

Dzienne zapotrzebowanie na karotenoidy o aktywno\u015bci witaminowej wynosi 6g dziennie.<\/p>\n

Niedob\u00f3r karotenoid\u00f3w<\/h2>\n

Niedob\u00f3r karotenoid\u00f3w mo\u017ce prowadzi\u0107 do zwi\u0119kszonej podatno\u015bci na przewlek\u0142e choroby zapalne, takie jak reumatoidalne zapalenie staw\u00f3w. Ostatnie badania wykaza\u0142y zwi\u0105zek mi\u0119dzy niedoborem karotenoid\u00f3w i r\u00f3\u017cnymi nowotworami tkanek nab\u0142onkowych: p\u0142uc, przewodu pokarmowego, szyjk\u0105 macicy i sk\u00f3ry.<\/p>\n

Nadmierne spo\u017cycie karotenoid\u00f3w<\/h2>\n

Nadmierne spo\u017cycie karotenoid\u00f3w o aktywno\u015bci witaminowej nie powoduje \u017cadnych toksycznych skutk\u00f3w ubocznych.<\/p>\n

Czy to prawda, \u017ce absorpcja karotenoid\u00f3w jest lepsza, gdy s\u0105 one spo\u017cywane razem z niewielk\u0105 ilo\u015bci\u0105 t\u0142uszczu?<\/h2>\n

Tak, to prawda. Karotenoidy spo\u017cyte z dodatkiem w postaci oliwy z oliwek lub awokado mo\u017ce pom\u00f3c w zmniejszeniu ilo\u015bci \u017c\u00f3\u0142ci w jelitach, co mo\u017ce spowodowa\u0107 utrat\u0119 karotenoid\u00f3w, je\u015bli nie kontrolujemy tego.<\/p>\n","protected":false},"author":11,"featured_media":0,"template":"","wiki-categories":[],"wiki-types":[],"yoast_head":"\nKarotenoidy - Humanitas.net<\/title>\n<meta name=\"robots\" content=\"index, follow, max-snippet:-1, max-image-preview:large, max-video-preview:-1\" \/>\n<link rel=\"canonical\" href=\"https:\/\/www.humanitas.net\/pl\/wiki\/%wiki-categories%\/karotenoidy\/\" \/>\n<meta property=\"og:locale\" content=\"pl_PL\" \/>\n<meta property=\"og:type\" content=\"article\" \/>\n<meta property=\"og:title\" content=\"Karotenoidy - Humanitas.net\" \/>\n<meta property=\"og:description\" content=\"Czym s\u0105 karotenoidy? Karotenoidy to pigmenty lipid\u00f3w ro\u015blinnych, r\u00f3\u017cni\u0105ce si\u0119 w spos\u00f3b naturalny poprzez swoje zabarwienie \u2013 czerwone, pomara\u0144czowe lub \u017c\u00f3\u0142te \u2013 oraz ich dzia\u0142anie ochronne przed \u015bwiat\u0142em, dzi\u0119ki czemu ochraniaj\u0105 one organizm przed nadmiarem \u015bwiat\u0142a s\u0142onecznego. Karotenoidy to rodzina ponad 600 naturalnie wyst\u0119puj\u0105cych pigment\u00f3w, z kt\u00f3rych 50 mo\u017ce by\u0107 spo\u017cywanych w naszej diecie i […]\" \/>\n<meta property=\"og:url\" content=\"https:\/\/www.humanitas.net\/pl\/wiki\/%wiki-categories%\/karotenoidy\/\" \/>\n<meta property=\"og:site_name\" content=\"Humanitas.net\" \/>\n<meta property=\"article:publisher\" content=\"https:\/\/www.facebook.com\/HumanitasInternational\/\" \/>\n<meta name=\"twitter:card\" content=\"summary\" \/>\n<meta name=\"twitter:site\" content=\"@humanitasmilano\" \/>\n<meta name=\"twitter:label1\" content=\"Szacowany czas czytania\" \/>\n\t<meta name=\"twitter:data1\" content=\"2 minuty\" \/>\n<script type=\"application\/ld+json\" class=\"yoast-schema-graph\">{\"@context\":\"https:\/\/schema.org\",\"@graph\":[{\"@type\":\"WebPage\",\"@id\":\"https:\/\/www.humanitas.net\/pl\/wiki\/%wiki-categories%\/karotenoidy\/\",\"url\":\"https:\/\/www.humanitas.net\/pl\/wiki\/%wiki-categories%\/karotenoidy\/\",\"name\":\"Karotenoidy - Humanitas.net\",\"isPartOf\":{\"@id\":\"https:\/\/www.humanitas.net\/sr\/#website\"},\"datePublished\":\"2019-01-25T10:07:12+00:00\",\"dateModified\":\"2019-01-25T10:07:12+00:00\",\"breadcrumb\":{\"@id\":\"https:\/\/www.humanitas.net\/pl\/wiki\/%wiki-categories%\/karotenoidy\/#breadcrumb\"},\"inLanguage\":\"pl-PL\",\"potentialAction\":[{\"@type\":\"ReadAction\",\"target\":[\"https:\/\/www.humanitas.net\/pl\/wiki\/%wiki-categories%\/karotenoidy\/\"]}]},{\"@type\":\"BreadcrumbList\",\"@id\":\"https:\/\/www.humanitas.net\/pl\/wiki\/%wiki-categories%\/karotenoidy\/#breadcrumb\",\"itemListElement\":[{\"@type\":\"ListItem\",\"position\":1,\"name\":\"Home\",\"item\":\"https:\/\/www.humanitas.net\/pl\/\"},{\"@type\":\"ListItem\",\"position\":2,\"name\":\"Wikis\",\"item\":\"https:\/\/www.humanitas.net\/sr\/wiki\/\"},{\"@type\":\"ListItem\",\"position\":3,\"name\":\"Karotenoidy\"}]},{\"@type\":\"WebSite\",\"@id\":\"https:\/\/www.humanitas.net\/sr\/#website\",\"url\":\"https:\/\/www.humanitas.net\/sr\/\",\"name\":\"Humanitas.net\",\"description\":\"\",\"publisher\":{\"@id\":\"https:\/\/www.humanitas.net\/sr\/#organization\"},\"potentialAction\":[{\"@type\":\"SearchAction\",\"target\":{\"@type\":\"EntryPoint\",\"urlTemplate\":\"https:\/\/www.humanitas.net\/sr\/?s={search_term_string}\"},\"query-input\":\"required name=search_term_string\"}],\"inLanguage\":\"pl-PL\"},{\"@type\":\"Organization\",\"@id\":\"https:\/\/www.humanitas.net\/sr\/#organization\",\"name\":\"Humanitas\",\"url\":\"https:\/\/www.humanitas.net\/sr\/\",\"sameAs\":[\"https:\/\/www.facebook.com\/HumanitasInternational\/\",\"https:\/\/twitter.com\/humanitasmilano\"],\"logo\":{\"@type\":\"ImageObject\",\"inLanguage\":\"pl-PL\",\"@id\":\"https:\/\/www.humanitas.net\/sr\/#\/schema\/logo\/image\/\",\"url\":\"https:\/\/www.humanitas.net\/content\/uploads\/2017\/05\/logo-news-.png\",\"contentUrl\":\"https:\/\/www.humanitas.net\/content\/uploads\/2017\/05\/logo-news-.png\",\"width\":314,\"height\":61,\"caption\":\"Humanitas\"},\"image\":{\"@id\":\"https:\/\/www.humanitas.net\/sr\/#\/schema\/logo\/image\/\"}}]}<\/script>\n<!-- \/ Yoast SEO plugin. -->","yoast_head_json":{"title":"Karotenoidy - Humanitas.net","robots":{"index":"index","follow":"follow","max-snippet":"max-snippet:-1","max-image-preview":"max-image-preview:large","max-video-preview":"max-video-preview:-1"},"canonical":"https:\/\/www.humanitas.net\/pl\/wiki\/%wiki-categories%\/karotenoidy\/","og_locale":"pl_PL","og_type":"article","og_title":"Karotenoidy - Humanitas.net","og_description":"Czym s\u0105 karotenoidy? Karotenoidy to pigmenty lipid\u00f3w ro\u015blinnych, r\u00f3\u017cni\u0105ce si\u0119 w spos\u00f3b naturalny poprzez swoje zabarwienie \u2013 czerwone, pomara\u0144czowe lub \u017c\u00f3\u0142te \u2013 oraz ich dzia\u0142anie ochronne przed \u015bwiat\u0142em, dzi\u0119ki czemu ochraniaj\u0105 one organizm przed nadmiarem \u015bwiat\u0142a s\u0142onecznego. Karotenoidy to rodzina ponad 600 naturalnie wyst\u0119puj\u0105cych pigment\u00f3w, z kt\u00f3rych 50 mo\u017ce by\u0107 spo\u017cywanych w naszej diecie i […]","og_url":"https:\/\/www.humanitas.net\/pl\/wiki\/%wiki-categories%\/karotenoidy\/","og_site_name":"Humanitas.net","article_publisher":"https:\/\/www.facebook.com\/HumanitasInternational\/","twitter_card":"summary","twitter_site":"@humanitasmilano","twitter_misc":{"Szacowany czas czytania":"2 minuty"},"schema":{"@context":"https:\/\/schema.org","@graph":[{"@type":"WebPage","@id":"https:\/\/www.humanitas.net\/pl\/wiki\/%wiki-categories%\/karotenoidy\/","url":"https:\/\/www.humanitas.net\/pl\/wiki\/%wiki-categories%\/karotenoidy\/","name":"Karotenoidy - Humanitas.net","isPartOf":{"@id":"https:\/\/www.humanitas.net\/sr\/#website"},"datePublished":"2019-01-25T10:07:12+00:00","dateModified":"2019-01-25T10:07:12+00:00","breadcrumb":{"@id":"https:\/\/www.humanitas.net\/pl\/wiki\/%wiki-categories%\/karotenoidy\/#breadcrumb"},"inLanguage":"pl-PL","potentialAction":[{"@type":"ReadAction","target":["https:\/\/www.humanitas.net\/pl\/wiki\/%wiki-categories%\/karotenoidy\/"]}]},{"@type":"BreadcrumbList","@id":"https:\/\/www.humanitas.net\/pl\/wiki\/%wiki-categories%\/karotenoidy\/#breadcrumb","itemListElement":[{"@type":"ListItem","position":1,"name":"Home","item":"https:\/\/www.humanitas.net\/pl\/"},{"@type":"ListItem","position":2,"name":"Wikis","item":"https:\/\/www.humanitas.net\/sr\/wiki\/"},{"@type":"ListItem","position":3,"name":"Karotenoidy"}]},{"@type":"WebSite","@id":"https:\/\/www.humanitas.net\/sr\/#website","url":"https:\/\/www.humanitas.net\/sr\/","name":"Humanitas.net","description":"","publisher":{"@id":"https:\/\/www.humanitas.net\/sr\/#organization"},"potentialAction":[{"@type":"SearchAction","target":{"@type":"EntryPoint","urlTemplate":"https:\/\/www.humanitas.net\/sr\/?s={search_term_string}"},"query-input":"required name=search_term_string"}],"inLanguage":"pl-PL"},{"@type":"Organization","@id":"https:\/\/www.humanitas.net\/sr\/#organization","name":"Humanitas","url":"https:\/\/www.humanitas.net\/sr\/","sameAs":["https:\/\/www.facebook.com\/HumanitasInternational\/","https:\/\/twitter.com\/humanitasmilano"],"logo":{"@type":"ImageObject","inLanguage":"pl-PL","@id":"https:\/\/www.humanitas.net\/sr\/#\/schema\/logo\/image\/","url":"https:\/\/www.humanitas.net\/content\/uploads\/2017\/05\/logo-news-.png","contentUrl":"https:\/\/www.humanitas.net\/content\/uploads\/2017\/05\/logo-news-.png","width":314,"height":61,"caption":"Humanitas"},"image":{"@id":"https:\/\/www.humanitas.net\/sr\/#\/schema\/logo\/image\/"}}]}},"_links":{"self":[{"href":"https:\/\/www.humanitas.net\/pl\/wp-json\/wp\/v2\/wiki\/56169"}],"collection":[{"href":"https:\/\/www.humanitas.net\/pl\/wp-json\/wp\/v2\/wiki"}],"about":[{"href":"https:\/\/www.humanitas.net\/pl\/wp-json\/wp\/v2\/types\/wiki"}],"author":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/www.humanitas.net\/pl\/wp-json\/wp\/v2\/users\/11"}],"version-history":[{"count":0,"href":"https:\/\/www.humanitas.net\/pl\/wp-json\/wp\/v2\/wiki\/56169\/revisions"}],"wp:attachment":[{"href":"https:\/\/www.humanitas.net\/pl\/wp-json\/wp\/v2\/media?parent=56169"}],"wp:term":[{"taxonomy":"wiki-categories","embeddable":true,"href":"https:\/\/www.humanitas.net\/pl\/wp-json\/wp\/v2\/wiki-categories?post=56169"},{"taxonomy":"wiki-types","embeddable":true,"href":"https:\/\/www.humanitas.net\/pl\/wp-json\/wp\/v2\/wiki-types?post=56169"}],"curies":[{"name":"wp","href":"https:\/\/api.w.org\/{rel}","templated":true}]}}