Czym jest szczepionka przeciw półpaścowi?

Herpes Zoster, powszechnie znany jako półpasiec, jest chorobą wywoływaną przez reaktywację wirusa Varicella zoster, ukrytego w ciele danej osoby (najprawdopodobniej od czasu dzieciństwa). Choroba zazwyczaj objawia się jako miejscowe zapalenie skóry pokryte pęcherzami, które rozwija się po jednej stronie ciała, często na twarzy lub torsie. Pęcherze są tylko tymczasowe i nieszkodliwe. Przed otrzymaniem szczepionki, chora osoba powinna upewnić się, że cała półpaścowa wysypka zniknęła. U niektórych osób może pojawić się ból, który trwa od kilku miesięcy do kilku lat po zniknięciu wysypki. Długotrwały ból jest najczęstszym powikłaniem półpaśca.

Ryzyko wystąpienia półpaśca wzrasta wraz z wiekiem – choroba ta jest bardziej powszechna u osób w wieku 60 lat lub starszych. Osoby o osłabionym układzie odpornościowym (chorujące na chłoniaka, białaczkę, raka lub HIV), a także osoby, które przyjmują określone leki (steroidy i sesje chemioterapii) są bardziej narażone na zachorowanie na półpaśca.

Osoby, u których szczepionka na półpaśca wiąże się z pewnym ryzykiem to:

  • osoby z ciężkimi reakcjami alergicznymi na żelatynę,
  • osoby, które przeszły przeszczep szpiku kostnego lub organu,
  • osoby z aktywną, nieleczoną gruźlicą,
  • kobiety, które są lub mogą być w ciąży.

Większość osób, u których rozwija się półpasiec, zwykle ma tylko jeden epizod chorobowy w życiu, chociaż w rzadkich przypadkach może mieć nawet drugi czy trzeci epizod. Półpasiec nie jest przenoszony z jednej osoby na drugą; wirus półpaśca może jednak przenieść się z osoby cierpiącej na półpaśca w aktywnym stadium, na osobę która nigdy nie chorowała na ospę wietrzną.

Z czego składa się szczepionka przeciwko półpaścowi?

Szczepionka na półpaśca jest wytwarzana z osłabionej postaci wirusa, znanej jako Varicella zoster. Może ona hamować reaktywację wirusa ukrytego w ciele, a tym samym zapobiegać wystąpieniu półpaśca i Herpetic Neuralagia (problem długotrwałego bólu).

Kiedy zaleca się podanie szczepionki na półpaśca?

Ponieważ ryzyko zachorowania na półpaśca i PHN wzrasta wraz z wiekiem, szczepionka ta jest zalecana dla osób w wieku 60 lat i starszych. Podaje się ją podskórnie w górnej części ramienia w pojedynczej dawce.

Każda osoba powyżej 60 roku życia powinna otrzymać szczepionkę na półpaśca, niezależnie od tego, czy chorowała wcześniej na ospę wietrzną, która jest wywoływana przed ten sam wirus, co półpasiec. Szczepionka jest jałowa i nie zawiera żadnych konserwantów. Może pomóc w zapobieganiu występowania choroby w przyszłości, ponieważ zmniejsza ona ryzyko rozwoju półpaśca o 51% i PHN o 67%.

Jakie są skutki uboczne po podaniu szczepionki na półpaśca?

Po podaniu szczepionki można odczuwać niewielki ból w miejscu zastrzyku. Inne łagodne objawy, które mogą wystąpić to:

  • swędzenie,
  • obrzęk,
  • ból w miejscu zastrzyku,
  • ból głowy,
  • bóle kończyn,
  • rumień.

Jak w przypadku wszystkich szczepionek, istnieje możliwość wystąpienia poważniejszych problemów, takich jak ciężkie reakcje alergiczne. Mimo że sytuacje takie są rzadkie, to mogą się przytrafić i powodować u osób po przyjęciu szczepionki objawy, takie jak pokrzywka, trudności w oddychaniu, osłabienie, zawroty głowy, przyspieszone bicie serca oraz obrzęk twarzy i gardła. Problemy te mogą wystąpić w ciągu kilku minut lub kilku godzin po szczepieniu, w zależności od układu odpornościowego pacjenta. Jeśli reakcja alergiczna jest bardzo poważna, niezbędne jest natychmiastowe uzyskanie pomocy lekarskiej.