Ο ρευματικός πυρετός είναι μια φλεγμονώδης πάθηση που μπορεί να αναπτυχθεί ως μια σοβαρή επιπλοκή ανεπαρκούς θεραπευθείσας στρεπτοκοκκικής φαρυγγίτιδας ή οστρακιάς. Η στρεπτοκοκκική φαρυγγίτιδα και η οστρακιά, που είναι πιο συνηθισμένες στα παιδιά από 5 έως 15 ετών, προκαλούνται από μια λοίμωξη από στρεπτόκοκκους της ομάδας Α. Ο ρευματικός πυρετός μπορεί να προκαλέσει μόνιμη βλάβη στην καρδιά, συμπεριλαμβανομένου τραυματισμένων καρδιακών βαλβίδων και καρδιακής ανεπάρκειας. Οι θεραπείες μπορούν να μειώσουν την βλάβη από την φλεγμονή, να ελαττώσουν τον πόνο και άλλα συμπτώματα, και να αποτρέψουν την υποτροπή του ρευματικού πυρετού.
Συμπτώματα
Τα συμπτώματα του ρευματικού πυρετού μπορούν να ποικίλλουν. Πιο συγκεκριμένα, μερικοί άνθρωποι μπορεί να έχουν ποικίλα συμπτώματα, ενώ άλλοι βιώνουν μόνο ορισμένα. Συνήθως διαρκούν περίπου τέσσερις εβδομάδες, αλλά μερικές φορές μπορεί να επιμένουν για μερικούς μήνες. Η εμφάνιση του ρευματικού πυρετού συνήθως συμβαίνει δύο με τέσσερις εβδομάδες μετά από μια στρεπτοκοκκική φαρυγγίτιδα και μπορεί να περιλαμβάνει:
Πυρετό;
Επώδυνες και ευαίσθητες αρθρώσεις (συνήθως αστράγαλοι, γόνατα, αγκώνες ή καρποί);
Οιδήματα στις αρθρώσεις;
Άλγος σε μια άρθρωση που μεταφέρεται σε άλλη άρθρωση;
Ερυθρές, θερμές ή οιδηματώδεις αρθρώσεις;
Μικρούς, ανώδυνους όζους κάτωθεν του δέρματος;
Θωρακικό άλγος;
Καρδιακό φύσημα;
Κόπωση;
Επίπεδο ή σχεδόν υπερυψωμένο, ανώδυνο εξάνθημα, με ανώμαλα όρια;
Ακανόνιστες, ανεξέλεγκτες κινήσεις σώματος (χορεία Sydenham ή χορός St. Vitus);
Ξεσπάσματα ασυνήθιστης συμπεριφοράς.
Αίτια
Οι περισσότεροι ειδικοί πιστεύουν ότι ο ρευματικός πυρετός προκαλείται από την υπεραντίδραση του ανοσοποιητικού συστήματος στην παρουσία του στρεπτόκοκκου ομάδας Α, και όχι από τα ίδια τα βακτήρια. Το ανοσοποιητικό σύστημα, που είναι η άμυνα του οργανισμού ενάντια στην λοίμωξη, θεωρεί λανθασμένα ως στρεπτόκοκκο, τον φυσιολογικό ιστό, και προκαλεί φλεγμονή σε τμήματα του σώματος. Συνεπώς, αυτό ενεργοποιεί τα συμπτώματα του ρευματικού πυρετού, αν και δεν είναι ακριβώς ξεκάθαρο γιατί το ανοσοποιητικό σύστημα σταματά ξαφνικά να δουλεύει σωστά.
Περίπου όλες οι περιπτώσεις αναπτύσσονται μερικές εβδομάδες μετά από μια φαρυγγική λοίμωξη, κατά την διάρκεια της οποίας, η επένδυση του φάρυγγα φλεγμαίνει καθώς το ανοσοποιητικό σύστημα αντιδράει στην φλεγμονή. Σε περιπτώσεις ρευματικού πυρετού, φαίνεται ότι η διαδικασία της φλεγμονής εξαπλώνεται σε όλο το σώμα με ανεξέλεγκτο ρυθμό.
Επιβαρυντικοί παράγοντες
Παράγοντες που μπορούν να αυξήσουν τον κίνδυνο ρευματικού πυρετού περιλαμβάνουν:
Οικογενειακό ιστορικό;
Είδος στρεπτόκοκκου;
Περιβαλλοντικοί παράγοντες.
Επιπλοκές
Σε μερικές περιπτώσεις, η φλεγμονή μπορεί να προκαλέσει μακροπρόθεσμες επιπλοκές και μπορεί να προκαλέσει μόνιμη βλάβη στις βαλβίδες της καρδιάς που είναι γνωστό ως ρευματική καρδιακή νόσος, καρδιακή ανεπάρκεια και εγκεφαλικό. Τα προβλήματα είναι πιο συνηθισμένα με την βαλβίδα ανάμεσα στα δύο αριστερά διαμερίσματα της καρδιάς, αλλά μπορεί να επηρεαστούν και οι άλλες βαλβίδες. Η βλάβη μπορεί να οδηγήσει σε μια από τις ακόλουθες καταστάσεις:
Βαλβιδική στένωση (στένωση της βαλβίδας, που οδηγεί σε μειωμένη αιματική ροή);
Βαλβιδική ανεπάρκεια (μια βλάβη στην βαλβίδα, που επιτρέπει το αίμα να ρέει στην λάθος κατεύθυνση);
Βλάβη στον καρδιακό μυ.
Βλάβη στην μιτροειδή βαλβίδα, άλλες καρδιακές βαλβίδες ή άλλους καρδιακούς ιστούς μπορεί να προκαλέσουν προβλήματα στην καρδιά μετέπειτα στην ζωή. Συνεπακόλουθες παθήσεις μπορεί να περιλαμβάνουν ακανόνιστο και χαοτικό ρυθμό στις άνω κοιλότητες της καρδιάς ή ακόμα και καρδιακή ανεπάρκεια.
Πρόληψη
Ο μόνος γνωστό τρόπος πρόληψης του ρευματικού πυρετού είναι η θεραπεία των στρεπτοκοκκικών φαρυγγικών λοιμώξεων ή της οστρακιάς κυρίως με την χρήση αρκετών και κατάλληλων αντιβιοτικών. Η πρόληψη απαιτεί την αναγνώριση και διάγνωση των φαρυγγικών λοιμώξεων λόγω στρεπτόκοκκου ομάδας Α και την θεραπεία με την κατάλληλη αντιβιοτική αγωγή.