Η δυσφαγία είναι ένας όρος που αναφέρεται στην «δυσκολία στην κατάποση», και σημαίνει ότι χρειάζεται περισσότερος χρόνος και προσπάθεια για να μεταφερθεί το τρόφιμο ή το υγρό από το στόμα στο στομάχι. Μπορεί να εμφανιστεί σε οποιαδήποτε ηλικία, πιστεύοντας ότι είναι πιο συχνή στους ηλικιωμένους. Η δυσφαγία συνήθως δεν προκαλεί ανησυχία και μπορεί να συμβεί όταν ένα άτομο τρώει πολύ γρήγορα ή δε μασήσει αρκετά καλά τα τρόφιμα. Μπορεί επίσης να σχετίζεται με πόνο, όπου σε ορισμένες περιπτώσεις, η κατάποση μπορεί να είναι αδύνατη. Όταν συμβεί αυτό, απαιτείται ιατρική περίθαλψη.
Συμπτώματα
Τα σημεία και τα συμπτώματα της δυσφαγίας μπορεί να περιλαμβάνουν τα ακόλουθα:
Πόνος κατά την κατάποση
Αδυναμία κατάποσης
Σιελόρροια
Βράγχος φωνής
Συχνές καούρες
Αίσθηση τροφίμων κολλημένων στο λαιμό
Έντονη γαστρική οξύτητα
Απώλεια βάρους
Βήχας ή πνιγμός κατά την κατάποση
Αίτια
Υπάρχουν διάφοροι παράγοντες που μπορεί να προκαλέσουν δυσκολία στην κατάποση. Δύο κατηγορίες που σχετίζονται με δυσφαγία είναι: Οισοφαγική δυσφαγία και οροφαρυγγική δυσφαγία.
Η οισοφαγική δυσφαγία αναφέρεται στην αίσθηση ότι τα τρόφιμα «κάθονται» στη βάση του λαιμού ή στο στήθος μετά από κατάποση. Ορισμένες από τις αιτίες της οισοφαγικής δυσφαγίας περιλαμβάνουν:
Αχαλασία του οισοφάγου: Μια κατάσταση που προκαλεί εξασθένιση των μυών στο τοίχωμα του οισοφάγου
Διάχυτος σπασμός: Μια κατάσταση περιστασιακής εμφάνισης μη περισταλτικών (ταυτόχρονων) συσπάσεων του σώματος του οισοφάγου
Οισοφαγική στένωση: Μια κατάσταση που προκαλεί λέπτυνση του οισοφάγου
Ξένα σώματα: Η τοποθέτηση σωματιδίων τροφίμων στο λαιμό ή τον οισοφάγο
Οισοφαγικός δακτύλιος: Μια λεπτή περιοχή στένωσης στον κάτω οισοφάγο
Γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση (ΓΟΠΝ): Μια κατάσταση που προκαλεί παλινδρόμηση γαστρικού οξέος στον οισοφάγου
Ηωσινοφιλική οισοφαγίτιδα: Μια κατάσταση που σχετίζεται με την τροφική αλλεργία
Σκληρόδερμα: Μία κατάσταση που προκαλεί δυσκαμψία και σκλήρυνση των ιστών και εξασθένηση του κατώτερου οισοφαγικού σφιγκτήρα
Ακτινοθεραπεία: Μια διαδικασία που απαιτεί τη χρήση υψηλής ισχύος ακτίνων για την καταστροφή των καρκινικών κυττάρων
Οισοφαγικοί όγκοι
Η οροφαρυγγική δυσφαγία αναφέρεται σε ανωμαλίες μυών, νεύρων ή δομών της στοματικής κοιλότητας, του φάρυγγα και του άνω οισοφαγικού σφιγκτήρα. Ορισμένες από τις αιτίες της οροφαρυγγικής δυσφαγίας περιλαμβάνουν:
Νευρολογικές διαταραχές: Πολλαπλή σκλήρυνση, μυϊκή δυστροφία και νόσο του Parkinson
Νευρολογική βλάβη: Εγκεφαλικό επεισόδιο, εγκεφαλική βλάβη, τραυματισμός του νωτιαίου μυελού
Φαρυγγικά εκκολπώματα: Η συλλογή τν σωματιδίων τροφίμων σε ένα μικρό σάκο
Καρκίνος
Παράγοντες κινδύνου
Οι παράγοντες που σχετίζονται με τον κίνδυνο εμφάνισης δυσφαγίας περιλαμβάνουν:
Γήρανση (οι μεγαλύτεροι ενήλικες διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο δυσκολιών στην κατάποση)
Ορισμένες ιατρικές παθήσεις (νευρολογικές διαταραχές ή διαταραχές του κεντρικού νευρικού συστήματος)
Επιπλοκές
Πιθανές επιπλοκές που μπορεί να προκύψουν από δυσκολία στην κατάποση περιλαμβάνουν τα ακόλουθα:
Υποσιτισμός: ανεπαρκής πρόσληψη θρεπτικών συστατικών
Απώλεια βάρους: Αδυναμία λήψης τροφίμων και υγρών
Αφυδάτωση: Ανεπαρκής πρόσληψη υγρών
Αναπνευστικά προβλήματα: Εμφάνιση πνευμονίας ή άλλων λοιμώξεων του αναπνευστικού συστήματος
Πρόληψη
Παρόλο που οι δυσκολίες στην κατάποση δεν μπορούν να αποφευχθούν, τρώγοντας αργά και μασώντας την τροφή σωστά, ο κίνδυνος ανάπτυξης δυσφαγίας μπορεί να μειωθεί. Επίσης, η έγκαιρη ανίχνευση και η αποτελεσματική θεραπεία των συμπτωμάτων του ΓΟΠΝ μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο εμφάνισης δυσφαγίας.
