ακανθοκυτταρικό καρκίνωμα

Ορισμός

Το ακανθοκυτταρικό καρκίνωμα του δέρματος είναι ένας κοινός τύπος καρκίνου του δέρματος που αναπτύσσεται στα λεπτά, επίπεδα πλακώδη κύτταρα που σχηματίζουν την εξωτερική στιβάδα του δέρματος. Το ακανθοκυτταρικό καρκίνωμα συνήθως συμβαίνει στο πρόσωπο, αυτιά, τράχηλο, παλάμες ή χέρι, αν και μπορεί να συμβεί και σε άλλες περιοχές του σώματος.

Τα περισσότερα ακανθοκυτταρικά καρκινώματα συμβαίνουν στο δέρμα που έχει εκτεθεί συχνά στην ηλιακή ακτινοβολία ή σε άλλη υπεριώδη ακτινοβολία. Το ακανθοκυτταρικό καρκίνωμα μπορεί επίσης να συμβεί σε μη κατεστραμμένο δέρμα όπως και σε δέρμα που έχει καταστραφεί ή φλεγμαίνει.

Η αποφυγή της υπεριώδους ακτινοβολίας μπορεί να μειώσει την πιθανότητα ανάπτυξης ακανθοκυτταρικού καρκινώματος  του δέρματος και άλλες μορφές καρκίνου του δέρματος.

Αν μείνει αθεράπευτο, το ακανθοκυτταρικό καρκίνωμα του δέρματος μπορεί να μεγαλώσει ή να επεκταθεί σε άλλα μέρη του σώματος, προκαλώντας σοβαρές επιπλοκές.

 

Συμπτώματα

Τα σημεία και συμπτώματα του ακανθοκυτταρικού καρκινώματος του δέρματος περιλαμβάνουν:

Επίπεδες ερυθρές κηλίδες

Μια ερυθρή επηρμένη κηλίδα πάνω ή μέσα στο πρωκτό ή στα γεννητικά όργανα

Μια σκληρή, φολιδωτή κηλίδα στο χείλος που μπορεί να εξελιχθεί σε ανοιχτή πληγή

Μια εξελισσόμενη διόγκωση με φολιδωτή επιφάνεια

Μια νέα πληγή ή επηρμένη διόγκωση πάνω σε μια παλιά ουλή ή έλκος

 

Αίτια

Το ακανθοκυτταρικό καρκίνωμα του δέρματος συμβαίνει όταν τα επίπεδα, λεπτά πλακώδη κύτταρα της εξωτερικής στιβάδας του δέρματος αναπτύσσουν λάθη στο DNA τους. Τα γενετικά λάθη διαταράσσουν την συστηματική διάταξη της κυτταρικής λειτουργίας και προκαλούν στα κύτταρα ανεξέλεγκτο πολλαπλασιασμό. Το τελικό αποτέλεσμα είναι το ακανθοκυτταρικό καρκίνωμα του δέρματος. Πιθανά αίτια του ακανθοκυτταρικού καρκινώματος του δέρματος περιλαμβάνουν:

Εκτεταμένη έκθεση στην υπεριώδη ακτινοβολία

Έκθεση σε χημικές ουσίες

Συνθήκες που εξασθενούν το ανοσοποιητικό σύστημα

 

Επιβαρυντικοί παράγοντες

Μερικοί παράγοντες που μπορεί να αυξήσουν τον κίνδυνο ανάπτυξης ακανθοκυτταρικού καρκινώματος του δέρματος περιλαμβάνουν τους παρακάτω:

Συχνή χρήση μηχανημάτων μαυρίσματος

Ύπαρξη λευκού δέρματος (μικρότερη προστασία από την καταστροφική υπεριώδη ακτινοβολία)

Προηγούμενη έκθεση σε υπερβολική ποσότητα υπεριωδών ακτινών

Ύπαρξη ατομικού ιστορικού εγκαυμάτων

Ύπαρξη ατομικού ιστορικού προκαρκινωματωδών δερματικών βλαβών

Ύπαρξη ατομικού ιστορικού δερματικού καρκίνου

Ύπαρξη σπάνιας γενετικής διαταραχής

 

Επιπλοκές

Ο κίνδυνος επιθετικού ακανθοκυτταρικού καρκινώματος του δέρματος μπορεί να αυξηθεί σε περιπτώσεις όπου ο καρκίνος είναι αρκετά μεγάλος ή βαθύς, περιλαμβάνει τις βλεννώδεις μεμβράνες (χείλη) ή συμβαίνει σε άτομο με αδύναμο ανοσοποιητικό σύστημα

Πιθανές επιπλοκές που μπορεί να εμφανιστούν από το αθεράπευτο ακανθοκυτταρικό καρκίνωμα του δέρματος είναι:

Βλάβη σε υγιή ιστό

Εξάπλωση του καρκίνου στους λεμφαδένες ή σε άλλα όργανα

Θάνατος

 

Θεραπεία

Οι θεραπευτικές επιλογές για το ακανθοκυτταρικό καρκίνωμα του δέρματος εξαρτώντας από το μέγεθος και την εντόπιση του όγκου, όπως και από την σοβαρότητα των συμπτωμάτων του ατόμου.

Σε ήπιες περιπτώσεις ακανθοκυτταρικού καρκινώματος του δέρματος, τοπική φαρμακευτική αγωγή και μικρή χειρουργική επέμβαση μπορεί να εξασφαλίσουν την πλήρη αφαίρεση του δερματικού καρκίνου και την σωστή επούλωση.

 

Σε πιο σοβαρές περιπτώσεις ακανθοκυτταρικού καρκινώματος του δέρματος, οι θεραπείες μπορεί να περιλαμβάνουν:

Χρήση φαρμακευτικών κρεμών και λοσιόν

Θεραπεία με λέιζερ: Ένα είδος θεραπείας που περιλαμβάνει την χρήση μιας έντονης ακτίνας φωτός για να μειώσει την ανάπτυξη του καρκίνου.

Ακτινοθεραπεία: Ένα είδος θεραπείας που περιλαμβάνει την χρήση υψηλής ενέργειας ακτινών (ακτίνες-Χ) για να θανατωθούν τα καρκινικά κύτταρα

Φωτοδυναμική θεραπεία: Ένα είδος θεραπείας που συνδυάζει την χρήση φωτοευαίσθητων φαρμάκων και φωτός για να θεραπεύσει επιφανειακούς δερματικούς καρκίνους.

Κρυοθεραπεία: Ένα είδος θεραπείας που περιλαμβάνει ψύξη των καρκινικών κυττάρων με υγρό άζωτο.

Απλή εκτομή: Μια χειρουργική διαδικασία που περιλαμβάνει εκτομή του δερματικού καρκίνου και συρραφή του δέρματος.

Ηλεκτρο-αφυδάτωση και απόξεση: Μια χειρουργική διαδικασία που περιλαμβάνει αφαίρεση της επιφάνειας του δερματικού καρκίνου με ένα αιχμηρό αντικείμενο και μετά καυτηριασμός της βάσης του καρκίνου με μια ηλεκτρική βελόνα.

Χειρουργική του Mohs: Μια χειρουργική διαδικασία που περιλαμβάνει την αφαίρεση στιβάδων της επιδερμίδας μέχρι να υπάρχει ίχνος του καρκίνου.

 

Πρόληψη

Μερικά αποτρεπτικά μέτρα που μπορεί να βοηθήσουν να μειωθούν οι πιθανότητες ανάπτυξης ακανθοκυτταρικού καρκινώματος του δέρματος περιλαμβάνουν:

Χρήση αντηλιακού όλο τον χρόνο

Χρήση προστατευτικού ρουχισμού κατά την διάρκεια σοβαρής υπεριώδους ακτινοβολίας

Αποφυγή μηχανημάτων μαυρίσματος

Αποφυγή του ήλιου τις μεσημεριανές ώρες όταν η υπεριώδης ακτινοβολία είναι δυνατή

Συστηματικός έλεγχος του δέρματος για αφύσικες αλλαγές και επίσκεψη σε γιατρό για αυτές τις αλλαγές.