Ορισμός
Η χαμηλή αρτηριακή πίεση ή υπόταση συνήθως προκαλεί στους πάσχοντες την αίσθηση ζάλης ή και κάποιο λιποθυμικό επεισόδιο. Αν και πολλοί άνθρωποι συνήθως προσπαθούν να έχουν χαμηλότερη πίεση από αυτή που έχουν κανονικά, και άλλοι έχουν ζαλάδα εξαιτίας της περιστασιακής χαμηλής πίεσης, το φαινόμενο της χαμηλής αρτηριακής πίεσης μπορεί να είναι πολύ επικίνδυνο π.χ. αν η περίπτωση είναι σοβαρή, μπορεί να αποτελεί και κίνδυνο για τη ζωή κάποιου.
Η αρτηριακή πίεση διαφέρει από άτομο σε άτομο. Ωστόσο, γενικά μια αρτηριακή πίεση 90/60 θεωρείται ως χαμηλή.
Οι αιτίες που προκαλούν χαμηλή αρτηριακή πίεση μπορεί να είναι πολλές, από αφυδάτωση μέχρι σοβαρές ιατρικές και χειρουργικές επιπλοκές. Η χαμηλή αρτηριακή πίεση μπορεί να θεραπευτεί, αλλά είναι σημαντικό να βρεθεί η αιτία, ώστε να χορηγηθεί και η σωστή θεραπευτική αγωγή.
Συμπτώματα
Η χαμηλή αρτηριακή πίεση μπορεί να είναι σημάδι κάποια υποβόσκουσας ιατρικής πάθησης, ειδικά εάν γίνεται χαμηλότερη ξαφνικά ή εάν παρατηρούνται κάποια από τα ακόλουθα συμπτώματα:
Ζαλάδα
Αίσθηση ελαφριού κεφαλιού
Έλλειψη συγκέντρωσης
Τάσεις λιποθυμίας
Θολή όραση
Αδιαθεσία
Τάση για εμετό
Χλωμό ή κρύο δέρμα
Αδυναμία
Κατάθλιψη
Κόπωση
Γρήγορη και κοφτή αναπνοή
Δίψα
Σε πολλές περιπτώσεις, η χαμηλή αρτηριακή πίεση δεν είναι κάποια σοβαρή πάθηση. Η ζαλάδα και η αδυναμία μπορούν να είναι συμπτώματα κάποιων μικρών προβλημάτων όπως αφυδάτωσης μετά από πολλή ώρα κάτω από τον ήλιο ή σε κάποιο τζακούζι. Σε κάθε περίπτωση όμως, είναι σημαντικό να επισκεφτείτε τον γιατρό σας για μια εξέταση ή να παρακολουθείτε την πίεσή σας συστηματικά, διότι τα συμπτώματα μπορούν να είναι και σημάδι για κάποιο πιο σοβαρό πρόβλημα.
Αίτια
Η αρτηριακή πίεση γίνεται γνωστή με την μέτρηση της πίεσης στις αρτηρίες μεταξύ της δράσης και της παύσης κάθε χτύπου της καρδιάς. Οι μετρήσεις της αρτηριακής πίεσης αποτελούνται από δύο αριθμούς, για παράδειγμα 90/60, 120/80, 140/90· Ο πρώτος αριθμός στην μέτρηση της πίεσης υποδηλώνει την συστολική πίεση – την συνολική πίεση που παράγει η καρδιά όταν στέλνει το αίμα στις αρτηρίες όλου του σώματος. Ο δεύτερος αριθμός είναι η διαστολική πίεση και δείχνει το πόση πίεση έχουν οι αρτηρίες όταν η καρδιά ξεκουράζεται ανάμεσα στους χτύπους. Μια φυσιολογική πίεση θεωρείται η 120/80. Ωστόσο, αυτό που μπορεί να είναι η φυσιολογική πίεση για κάποιον, δεν σημαίνει πως είναι και η φυσιολογική πίεση για όλους. Τα νούμερα της μέτρησης της πίεσης μπορούν να έχουν μεγάλες αποκλείσεις μεταξύ των ανθρώπων. Επιπλέον, η πίεση κάποιου μπορεί να μεταβληθεί από μέρα σε μέρα ή και από ώρα σε ώρα. Μπορεί λοιπόν να έχει μεγάλες αποκλίσεις καθώς εξαρτάται από πολλούς παράγοντες όπως: την στάση του σώματος, τον ρυθμό αναπνοής, το άγχος, την σωματική κατάσταση, την φαρμακευτική αγωγή, την τροφή και τα υγρά. Είναι επίσης χαμηλότερη στην διάρκεια της νύχτας όταν κάποιος κοιμάται και ανεβαίνει γρήγορα όταν ξυπνάει.
Μερικές από τις παρακάτω παθήσεις μπορούν να προκαλέσουν χαμηλή αρτηριακή πίεση:
Καρδιακές παθήσεις όπως: βραδυκαρδία, πρόβλημα στις βαλβίδες της καρδιάς, καρδιακή ανακοπή, καρδιακή ανεπάρκεια
Εγκυμοσύνη
Αφυδάτωση
Ενδοκρινείς παθήσεις όπως: παραθυρεοειδής ασθένεια, νόσος του Addison, υπογλυκαιμία, και μερικές φορές και ο διαβήτης
Οι φαρμακευτικές αγωγές που μπορούν να προκαλέσουν χαμηλή αρτηριακή πίεση είναι: διουρητικά, α και β-αναστολείς, συγκεκριμένα αντικαταθλιπτικά και φάρμακα για το Πάρκινσον
Οι γιατροί έχουν διαχωρίσει κάποιους τύπους χαμηλής αρτηριακής πίεσης:
Ορθοστατική υπόταση – χαμηλή αρτηριακή πίεση που συμβαίνει μόλις ο πάσχων σηκώνεται είτε από καθιστή είτε από ξαπλωμένη στάση
Μεταγευματική υπόταση – απότομη μείωση της αρτηριακής πίεσης μετά το γεύμα
Νευρωνικά προκαλούμενη υπόταση – η αρτηριακή πίεση πέφτει μετά από μακρά περίοδο ορθοστασίας (προκαλεί ζαλάδα, αδιαθεσία και λιποθυμικά επεισόδια)
Ατροφία πολλαπλών συστημάτων με ορθοστατική υπόταση (σύνδρομο Shy-Drager) – διαταραχή που προκαλεί βλάβη σε μέρος του νευρικού συστήματος που ελέγχει, μεταξύ άλλων, την πίεση του αίματος
Παράγοντες κινδύνου
Αν και η υπόταση μπορεί να εμφανιστεί σε κάθε άνθρωπο, υπάρχουν ορισμένοι τύποι που εμφανίζονται πιο συχνά βάσει κάποιων παραγόντων:
Ηλικία – πτώση της αρτηριακής πίεσης συμβαίνει όταν οι ενήλικες σηκώνονται ή μετά από ένα γεύμα
Φαρμακευτική αγωγή – η χαμηλή αρτηριακή πίεση έχει μεγάλη πιθανότητα να εμφανιστεί σε άτομα που λαμβάνουν φάρμακα για την υπέρταση
Ασθένειες όπως το Πάρκινσον, ο διαβήτης και κάποιες καρδιακές παθήσεις
Επιπλοκές
Η υπόταση μπορεί να προκαλέσει αδυναμία και τάσεις λιποθυμίας που αυξάνουν τον κίνδυνο κάποιου τραυματισμού λόγω πτώσης. Σε μερικές περιπτώσεις χαμηλής αρτηριακής πίεσης μπορεί να προκληθεί έλλειψη οξυγόνου που σημαίνει πως μερικές λειτουργίες του οργανισμού δεν θα συντελεστούν κανονικά και εν τέλει μπορεί να προκληθεί βλάβη στην καρδιά ή τον εγκέφαλο.
Θεραπεία
Οι περιπτώσεις χαμηλής αρτηριακής πίεσης που δεν εμφανίζουν συμπτώματα ή προκαλούν μόνο ήπια συμπτώματα συνήθως δεν χρήζουν θεραπευτική αγωγής.
Μερικές φορές, όταν τα συμπτώματα είναι φανερά, ο γιατρός θα θεραπεύσει την υποβόσκουσα πάθηση αντί για την υπόταση. Για παράδειγμα, αν κάποιος έχει ιατρικά προβλήματα όπως αφυδάτωση, καρδιακή ανεπάρκεια, διαβήτη ή υποθυρεοειδισμό, ο γιατρός θα του χορηγήσει φάρμακα για αυτές τις παθήσεις και όχι για την χαμηλή αρτηριακή πίεση.
Αν η χαμηλή αρτηριακή πίεση οφείλεται στα φάρμακα, η δοσολογία του φαρμάκου θα πρέπει να αλλάξει ή ο ασθενής θα πρέπει να σταματήσει να τα παίρνει.
Ο στόχος της θεραπείας της χαμηλής αρτηριακής πίεσης είναι να αυξήσει την πίεση και να εξαφανίσει τα συμπτώματα. Αυτό μπορεί να γίνει με μερικούς τρόπους:
Χρησιμοποίηση περισσότερου αλατιού
Κατάποση περισσότερου νερού
Λήψη συγκεκριμένων φαρμάκων
Χρήση καλτσών συμπίεσης
Πρόληψη
Η χαμηλή αρτηριακή πίεση δεν μπορεί να προληφθεί, αλλά διάφορές αλλαγές στον τρόπο ζωής σας μπορούν να μειώσουν ή να προλάβουν τα συμπτώματα. Αυτές οι αλλαγές είναι:
Πίνετε περισσότερο νερό
Μην πίνετε αλκοόλ ή πιείτε σε λογικά πλαίσια
Κάντε υγιεινή διατροφή (προϊόντα ολικής άλεσης, φρούτα, λαχανικά, άπαχο κοτόπουλο και ψάρι)
Αλλάζετε αργά τη στάση του σώματός σας
