Ορισμός
Το ήπαρ (συκώτι) είναι ένα μεγάλο όργανο που βρίσκεται κάτω από τα πλευρά στην δεξιά πλευρά της κοιλιακής χώρας. Πρόκειται για το όργανο που είναι πολύ σημαντικό για την χώνεψη του φαγητού και για την αποβολή των τοξινών από το σώμα.
Μια ασθένεια στο ήπαρ μπορεί να είναι κληρονομική ή να προκληθεί από πολλούς διαφορετικούς παράγοντες που μπορούν να βλάψουν το συκώτι. Το ήπαρ μπορεί να βλαφτεί από κάποιον ιό ή από υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ. Μερικές φορές, ακόμη και η παχυσαρκία μπορεί να οδηγήσει σε προβλήματα στο συκώτι. Η καταστροφή του ήπατος μπορεί να προκαλέσει ουλές, για παράδειγμα, η κίρρωση του ήπατος η οποία μπορεί να προκαλέσει μέχρι και ηπατική ανεπάρκεια.
Συμπτώματα
Πιθανά συμπτώματα κάποια ηπατικής ασθένειας μπορούν είναι:
Δέρμα και μάτια με κιτρινωπή απόχρωση
Φαγούρα στο δέρμα
Πόνος στην κοιλιακή χώρα
Οίδημα στην κοιλιακή χώρα
Ναυτία
Εμετός
Χρόνια κόπωση
Απώλεια όρεξης
Εύκολο μελάνιασμα του δέρματος
Ούρα σκούρου χρώματος
Κόπρανα με αίμα ή χλωμού χρώματος
Σε περίπτωση που κάποιος παρουσιάζει οποιοδήποτε από τα παραπάνω συμπτώματα συστηματικά, θα πρέπει να επισκεφτεί τον γιατρό του, ενώ στην περίπτωση μεγάλου πόνου στην κοιλιακή χώρα που δεν μπορεί να τον αντέξει, θα πρέπει να αναζητήσει άμεση ιατρική φροντίδα.
Αίτια
Ασθένειες του ήπατος μπορούν να συμβούν λόγω πολλών διαφορετικών παραγόντων:
Μόλυνση από παράσιτα και ιούς που μπορούν να προκαλέσουν φλεγμονή και να μειώσουν την λειτουργικότητα του ήπατος. Οι ιοί μπορούν να εξαπλωθούν μέσω των ούρων ή του σπέρματος, μολυσμένων τροφών και νερού, ή με την κοντινή επαφή με μολυσμένους ανθρώπους. Οι πιο συχνοί τύποι μολύνσεων του ήπατος είναι οι τρεις τύποι ηπατίτιδας (A, B, C).
Ανωμαλίες του ανοσοποιητικού συστήματος λόγω αυτοάνοσης νόσου όπως: αυτοάνοση ηπατίτιδα, πρωτοπαθής χολική κίρρωση και πρωτοπαθής σκληρυντική χολαγγειίτιδα.
Γενετική πάθηση – ένα μη φυσιολογικό γονίδιο μπορεί να κληρονομηθεί από τον έναν ή και τους δύο γονείς και να προκαλέσει γενετικές διαταραχές του ήπατος, όπως η αιμοχρωμάτωση, η πρωτοπαθής υπεροξαλουρία, η οξάλωση και η νόσος Wilson.
Καρκίνοι όπως ο καρκίνος του ήπατος, ο καρκίνος χοληδόχου πόρου και το ηπατικό αδένωμα.
Άλλα αίτια μπορεί να είναι η χρόνια κατάποση υπερβολικής ποσότητας αλκοόλ και η συσσώρευση λίπους στο συκώτι.
Παράγοντες κινδύνου
Παράγοντες που μπορούν να αυξήσουν τον κίνδυνο είναι οι εξής:
Υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ
Χρήση ναρκωτικών με κοινή βελόνα
Τατουάζ και πίρσινγκ (τρύπες για σκουλαρίκια)
Μη ασφαλής σεξουαλική επαφή
Έκθεση στο αίμα και τα σωματικά υγρά άλλων ανθρώπων
Έκθεση σε κάποιες τοξίνες και χημικές ουσίες
Διαβήτης
Παχυσαρκία
Υψηλά επίπεδα τριγλυκερίδιων στο αίμα
Επιπλοκές
Αν η ασθένεια του ήπατος δεν αντιμετωπιστεί, μπορεί να εξελιχτεί σε πολύ σοβαρή περίπτωση ηπατικής ανεπάρκειας.
Θεραπεία
Η θεραπεία για την κάθε ηπατική ασθένεια εξαρτάται από την διάγνωση. Μερικά προβλήματα μπορούν να λυθούν με αλλαγές στον τρόπο ζωής, όπως με την υγιεινή διατροφή και την συστηματική άσκηση προκειμένου να χαθούν τα περιττά κιλά ή να σταματήσει η κατανάλωση αλκοόλ. Άλλα προβλήματα, όμως, θα χρειαστούν θεραπεία με φαρμακευτική αγωγή ή χειρουργική επέμβαση. Σε περίπτωση που κάποια ασθένεια προκαλέσει ηπατική ανεπάρκεια, η θεραπεία είναι η μεταμόσχευση οργάνου.
Πρόληψη
Προκειμένου να προληφθεί κάποια ασθένεια του ήπατος θα πρέπει κανείς:
Να σταματήσει την κατανάλωση αλκοόλ ή να την περιορίσει σε φυσιολογικά πλαίσια
Να εμβολιαστεί
Να παίρνει φάρμακα με σύνεση
Να μην κάνει επικίνδυνες για την υγεία ενέργειες
Να αποφεύγει την επαφή με το αίμα και τα σωματικά υγρά άλλων ανθρώπων
Να αποφεύγει τα σπρέι τύπου αεροζόλ
Να προστατεύει το δέρμα του
Να διατηρεί φυσιολογικό σωματικό βάρος
Για την πρόληψη κάποιας ηπατικής ασθένειας:
Πίνετε αλκοόλ με σύνεση. Για τους υγιείς ενήλικες, αυτό σημαίνει μέχρι ένα ποτό τη μέρα για τις γυναίκες οποιασδήποτε ηλικίας και για τους άντρες άνω των 65 ετών, και μέχρι δύο ποτά την μέρα για τους άντρες κάτω των 65 ετών. Υπερβολική κατανάλωση που αυξάνει τον κίνδυνο θεωρείται η κατανάλωση περισσότερων από τρία ποτά την μέρα ή περισσότερα από εφτά ποτά την εβδομάδα για τις γυναίκες και τους άντρες άνω των 65, και περισσότερα από τέσσερα ποτά τη μέρα ή 14 ποτά την εβδομάδα για τους άνδρες κάτω των 65 ετών.
Αποφύγετε επικίνδυνες για την υγεία σας ενέργειες. Σε περίπτωση που χρησιμοποιείτε ναρκωτικά αναζητήστε βοήθεια, και σε καμία περίπτωση μην μοιράζεστε τις βελόνες για την χρήση ναρκωτικών. Χρησιμοποιείστε προφυλακτικό σε κάθε σεξουαλική επαφή. Αν σας αρέσει να κάνετε τατουάζ ή πίρσινγκ, να είστε επιλεκτικοί σχετικά με την καθαριότητα και τους κανόνες ασφαλείας κατά την επιλογή του μαγαζιού.
Εμβολιαστείτε. Αν είστε στην ομάδα υψηλή κινδύνου για προσβολή από ηπατίτιδα ή εάν έχετε ήδη προσβληθεί στο παρελθόν από κάποιον από τους ιούς της ηπατίτιδας, συμβουλευτείτε τον γιατρό σας σχετικά με τον εμβολιασμό για ηπατίτιδα Α και ηπατίτιδα Β.
Πάρτε φάρμακα με σύνεση. Πάρτε συνταγογραφούμενα ή μη συνταγογραφούμενα φάρμακα μόνο όταν είναι απαραίτητο και μόνο στις συνιστώμενες δόσεις. Μην αναμειγνύεται φάρμακα και αλκοόλ. Συμβουλευτείτε τον γιατρό σας προτού αναμείξετε φυτικά συμπληρώματα και συνταγογραφούμενα ή μη φάρμακα.
Αποφύγετε την επαφή με το αίμα ή τα σωματικά υγρά άλλων ανθρώπων. Ο ιός της ηπατίτιδας μπορεί να εξαπλωθεί μέσω κάποιας βελόνας ή κακής καθαριότητας του αίματος και των σωματικών υγρών σε κάποιο χώρος.
Χρησιμοποιείστε προσεκτικά τα σπρέι τύπου αεροζόλ. Φροντίστε ο χώρος να είναι καλά αεριζόμενος, και φορέστε μάσκα κάθε φορά που ψεκάζετε εντομοκτόνα, μυκητοκτόνα, μπογιές ή άλλα τοξικά χημικά. Πάντα ακολουθείτε τις οδηγίες του κατασκευαστή.
Προστατέψτε το δέρμα σας. Όταν χρησιμοποιείτε εντομοκτόνα ή άλλα τοξικά χημικά, φορέστε γάντια, μακριά μανίκια, προστατευτικό καπέλο και μάσκα.
Διατηρήστε φυσιολογικό σωματικό βάρος. Η παχυσαρκία μπορεί να προκαλέσει μη αλκοολική λιπώδη νόσο του ήπατος.