Η τροφική δηλητηρίαση είναι μια ασθένεια που προκαλείται από την κατανάλωση μολυσμένων τροφίμων. Οι μολυσματικοί οργανισμοί (βακτηρίδια, ιοί, παράσιτα) ή οι τοξίνες τους αποτελούν τις συχνότερες αιτίες δηλητηρίασης από τα τρόφιμα.
Οι μολυσματικοί οργανισμοί ή οι τοξίνες τους μπορούν να μολύνουν τα τρόφιμα σε οποιοδήποτε σημείο επεξεργασίας ή παραγωγής τους. Η μόλυνση μπορεί επίσης να συμβεί στο σπίτι εάν τα τρόφιμα χειριστούν ή μαγειρευτούν ακατάλληλα.
Γενικά, η τροφική δηλητηρίαση είναι μια ελαφριά κατάσταση και αντιμετωπίζεται χωρίς θεραπεία. Ωστόσο, μια σοβαρή τροφική δηλητηρίαση μπορεί να απαιτήσει ιατρική φροντίδα.
Συμπτώματα:
Τα συμπτώματα της τροφικής δηλητηρίασης ποικίλλουν ανάλογα με την πηγή της μόλυνσης. Οι περισσότεροι τύποι τροφικής δηλητηρίασης προκαλούν ένα ή περισσότερα από τα ακόλουθα συμπτώματα:
- Ναυτία.
- Έμετος.
- Κοιλιακός πόνος και κράμπες.
- Διάρροια.
- Πυρετός.
Τα συμπτώματα μπορεί να ξεκινήσουν μέσα σε λίγες ώρες από την κατανάλωση του μολυσμένου φαγητού ή μπορεί να ξεκινήσουν ημέρες ή και εβδομάδες αργότερα. Η ασθένεια που προκαλείται από την τροφική δηλητηρίαση διαρκεί συνήθως από μερικές ώρες έως αρκετές ημέρες.
Αίτια:
Η μόλυνση των τροφίμων μπορεί να συμβεί σε οποιοδήποτε σημείο κατά τη διάρκεια της παραγωγής τους: καλλιέργεια, συγκομιδή, επεξεργασία, αποθήκευση, αποστολή ή προετοιμασία. Η μεταφορά επιβλαβών οργανισμών και βακτηρίων από την μία επιφάνεια στην άλλη, είναι συχνά η αιτία της μόλυνσης των τροφίμων. Η διασταυρούμενη μόλυνση (μεταφορά επιβλαβών οργανισμών από τη μια επιφάνεια στην άλλη) είναι συχνά η αιτία της μόλυνσης των τροφίμων.
Βακτηριακοί, ιικοί ή παρασιτικοί παράγοντες μπορούν να προκαλέσουν τροφική δηλητηρίαση. Οι παρακάτω είναι μερικές από τις πιο συχνές μολυσματικές ασθένειες με τροφική δημητηρίαση:
- Καμπυλοβακτηρίδιο: συναντάται κυρίως σε κρέας και πουλερικά, αλλά επίσης σε μολυσμένο νερό και μη παστεριωμένο γάλα.
- Βοτυλικό κλωστρίδιο (αλλαντίαση): βρίσκεται σε σπιτικά κονσερβοποιημένα τρόφιμα με χαμηλή οξύτητα.
- Clostridium perfringens: σε κρέατα, σούπες και ζυμαρικά.
- Εσερίχια κόλι: από μολυσμένο βόειο κρέας ή μη παστεριωμένο γάλα, μηλίτης μήλου και μολυσμένο νερό
- Γιαρδία: το παθαίνει κανείς από κατανάλωση ακατέργαστων έτοιμα προϊόντων και μολυσμένο νερό
- Ηπατίτιδα Α: από ακατέργαστα, έτοιμα για κατανάλωση προϊόντα και οστρακοειδή από μολυσμένο νερό.
- Λιστέρια: από hot dogs, μη παστεριωμένο γάλα και τυριά
- Νοροϊός: από ωμές, έτοιμες τροφές και οστρακοειδή από μολυσμένα νερά.
- Ροταϊός: από ωμά, έτοιμα φαγητά.
- Σαλμονέλα: από ακατέργαστο ή μολυσμένο κρέας, πουλερικά, γάλα ή κρόκους αυγών.
- Σιγκέλλα: από θαλασσινά και ωμά, έτοιμα για κατανάλωση προϊόντα.
- Χρυσίζων σταφυλόκοκκος: από κρέατα και παρασκευασμένες σαλάτες, σάλτσες κρέμας και γεμιστέά με κρέμα γλυκά.
- Vibrio vulnificus: από ακατέργαστα στρείδια και ακατέργαστα ή βρασμένα μύδια, στρείδια και ολόκληρα χτένια.
Παράγοντες κινδύνου:
Η ανάπτυξη τροφικής δηλητηρίασης μετά την κατανάλωση μολυσμένων τροφίμων εξαρτάται από τον οργανισμό, την έκταση της έκθεσης σε βακτήρια, την ηλικία και τη γενική υγεία.
Οι παράγοντες κινδύνου περιλαμβάνουν:
- Αυξημένη ηλικία: Η αυξανόμενη ηλικία εξασθενεί το ανοσοποιητικό σύστημα και επιβραδύνει την ανταπόκρισή του σε μολυσματικούς οργανισμούς.
- Εγκυμοσύνη: οι μεταβολές στο μεταβολισμό και την κυκλοφορία μπορεί να αυξήσουν τον κίνδυνο τροφικής δηλητηρίασης. Η αντίδραση μπορεί να είναι πιο σοβαρή κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης.
- Χρόνια ασθένεια: ο διαβήτης, η ηπατική νόσος, το AIDS ή η χημειοθεραπεία ή η ακτινοθεραπεία μειώνει την ανοσολογική απόκριση.
- Υποανάπτυκτο ανοσοποιητικό σύστημα: σε βρέφη και παιδιά.
Επιπλοκές:
Η πιο συνηθισμένη επιπλοκή της τροφικής δηλητηρίασης είναι η αφυδάτωση. Οι υγιείς ενήλικες να είναι σε θέση να αντιμετωπίσουν την αφυδάτωση με την κατανάλωση αρκετών υγρών.
Τα βρέφη, οι ηλικιωμένοι και τα άτομα με ανεπαρκές ανοσοποιητικό σύστημα ή χρόνιες ασθένειες μπορεί να υποστούν σοβαρή αφυδάτωση. Σε τέτοιες περιπτώσεις, η νοσηλεία μπορεί να είναι απαραίτητη για τη λήψη ενδοφλέβιων υγρών. Σε ακραίες περιπτώσεις, η αφυδάτωση μπορεί να είναι θανατηφόρα.
Ορισμένοι τύποι τροφικής δηλητηρίασης μπορούν να οδηγήσουν σε σοβαρές επιπλοκές για ορισμένους ανθρώπους. Αυτοί περιλαμβάνουν:
- Λιστέρια: οι επιπλοκές της δηλητηρίασης από λιστέρια μπορεί να είναι πιο σοβαρές για ένα αγέννητο μωρό. Στην πρώιμη εγκυμοσύνη μια λοίμωξη με λιστέρια μπορεί να προκαλέσει αποβολή. Σε μεταγενέστερη εγκυμοσύνη, μια λοίμωξη με λιστέρια μπορεί να οδηγήσει σε θνησιμότητα, πρόωρη γέννηση ή δυνητικά μοιραία μόλυνση στο μωρό μετά τη γέννηση.
- Εσερίχια κόλι: ορισμένα στελέχη του Ε. Coli μπορούν να προκαλέσουν μια επιπλοκή γνωστή ως αιμολυτικό ουραιμικό σύνδρομο. Αυτό το σύνδρομο καταστρέφει την επένδυση των μικροσκοπικών αιμοφόρων αγγείων στα νεφρά και σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να οδηγήσει σε νεφρική ανεπάρκεια.
Πρόληψη:
Για να αποτρέψετε την τροφική δηλητηρίαση στο σπίτι:
- Πλύνετε συχνά τα χέρια, τα σκεύη και τις επιφάνειες των τροφίμων.
- Ξεχωρίστε τις ωμές τροφές από έτοιμα για κατανάλωση τρόφιμα.
- Μαγειρέψτε τα τρόφιμα σε ασφαλή θερμοκρασία.
- Ψύξτε ή καταψύξτε τα ευπαθή τρόφιμα αμέσως.
- Αποψύξτε τα τρόφιμα με ασφάλεια.
- Όταν αμφιβάλλετε για κάποιο τρόφιμο, πετάξτε το.