Ορισμός
Το λεμφοίδημα είναι το οίδημα σε ένα ή και στα δύο χέρια ή πόδια. Συνήθως συμβαίνει μετά από βλάβη που έχει προκληθεί στους λεμφαδένες ή μετά από αφαίρεση των λεμφαδένων, συνήθως ως μέρος κάποιας θεραπείας για τον καρκίνο. Εμφανίζεται όταν σχηματίζεται ένα μπλοκάρισμα στο λεμφικό σύστημα. Έτσι, αποτρέπεται η απόρριψη του λεμφικού υγρού και το υγρό αρχίζει να συσσωρεύεται με αποτέλεσμα το πρήξιμο. Δεν υπάρχει θεραπεία για αυτήν την πάθηση, αλλά η έγκαιρη διάγνωση και η προσεκτική φροντίδα μπορούν να βοηθήσουν το επηρεασμένο άκρο να αναρρώσει.
Συμπτώματα
Τα συμπτώματα που θα εμφανιστούν στο προσβεβλημένο χέρι ή πόδι μπορεί να είναι:
Οίδημα σε ένα μέρος ή σε ολόκληρο το χέρι ή το πόδι, συμπεριλαμβανομένων των δάχτυλων των χεριών και των ποδιών
Ένα αίσθημα δυσκαμψίας και βάρους
Σκληρό και παχύ δέρμα
Πόνος
Δυσφορία
Περιορισμένη δυνατότητα κίνησης
Λοιμώξεις που επανεμφανίζονται
Το οίδημα μπορεί να κυμαίνεται από ήπιο και ελάχιστα αισθητό έως ακραίο και με ορατές αλλαγές στο μέγεθος του χεριού ή του ποδιού που καθιστούν δύσκολη τη κίνησή του.
Συνίσταται αν κάποιος έχει επίμονο οίδημα σε κάποιο μέρος των χεριών ή των ποδιών, να επισκέπτεται τον γιατρό του.
Αίτια
Το λεμφικό σύστημα είναι πολύ απαραίτητο για ένα υγιές σώμα. Μέσω αυτού του συστήματος, το λεμφικό υγρό, το οποίο είναι πλούσιο σε πρωτεΐνες, κυκλοφορεί μέσα στο σώμα και συλλέγει τα βακτηρίδια, τους ιούς και τα απόβλητα. Οι υγρές και επιβλαβείς ουσίες μεταφέρονται στους λεμφαδένες μέσω των λεμφαγγείων. Στους λεμφαδένες υπάρχουν λεμφοκύτταρα τα οποία είναι κατασκευασμένα από κύτταρα που καταπολεμούν τις λοιμώξεις, φιλτράρουν τις επιβλαβείς ουσίες του σώματος και στο τέλος ξεφορτώνονται τα απόβλητα από το σώμα.
Το λεμφοίδημα εμφανίζεται όταν τα λεμφαγγεία δεν είναι σε θέση να διώξουν το λεμφικό υγρό από το σώμα. Υπάρχουν δύο τύποι λεμφοιδήματος: το πρωτοπαθές και το δευτεροπαθές. Το πρωτοπαθές λεμφοίδημα εμφανίζεται μόνο του ενώ το δευτεροπαθές λεμφοίδημα προκαλείται εξαιτίας μιας άλλης ιατρική πάθησης ή ασθένειας. Το δευτερογενές λεμφοίδημα είναι και το πιο συνηθισμένο.
Το δευτεροπαθές λεμφοίδημα μπορεί να προκληθεί λόγω κάποιας χειρουργικής επέμβασης, ακτινοθεραπείας ή καρκίνου, καθώς και λόγω κάθε άλλης ιατρικής διαδικασίας ή πάθησης που μπορεί να βλάψει τους λεμφαδένες ή τα λεμφαγγεία.
Το πρωτοπαθές λεμφοίδημα δεν εμφανίζεται συχνά. Συνήθως πρόκειται για κληρονομική πάθηση. Προκαλείται από τον μη φυσιολογικό σχηματισμό των λεμφαδένων και λεμφαγγείων. Τα συγκεκριμένα αίτια είναι: η νόσος Milroy (κατά τη βρεφική ηλικία), το σύνδρομο του Meige (κατά τη διάρκεια της εφηβείας ή της εγκυμοσύνης) και το καθυστερημένο λεμφοίδημα (που εμφανίζεται μετά την ηλικία των 35 ετών).
Παράγοντες κινδύνου
Ένα άτομο διατρέχει μεγαλύτερο κίνδυνο να αναπτύξει λεμφοίδημα εάν είχε πρωτύτερα νοσήσει από καρκίνο ή είχε υποβληθεί σε θεραπεία του καρκίνου, καθώς και αν είναι σε μεγαλύτερη ηλικία, είναι υπέρβαρος ή έχει ρευματοειδή ή ψωριασική αρθρίτιδα.
Επιπλοκές
Το λεμφοίδημα μπορεί να προκαλέσει σοβαρές λοιμώξεις, όπως βακτηριακή λοίμωξη του δέρματος ή μόλυνση των λεμφαγγείων ή λεμφαγγειοσάρκωμα – που είναι μια σπάνια μορφή καρκίνου του μαλακού ιστού.
Θεραπεία
Δεν υπάρχει θεραπεία για το λεμφοίδημα. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο οι θεραπείες επικεντρώνονται στη συρρίκνωση του οιδήματος και στην μείωση του πόνου.
Κάποιες προτάσεις θεραπείας για το λεμφοίδημα είναι οι εξής:
Ελαφριά άσκηση μετακίνησης του προσβεβλημένου άκρου
Δέσιμο με επίδεσμο του προσβεβλημένου άκρου
Μασάζ
Φορέστε ρούχα (όπως κάλτσες) συμπίεσης
Η Ολοκληρωμένη Αποσυμφορητική Θεραπεία (CDT)
Πρόληψη
Ο κίνδυνος ανάπτυξης λεμφοιδήματος μπορεί να γίνει μικρότερος, εάν ένα άτομο:
Προστατεύει τα χέρια και τα πόδια του από αιχμηρά αντικείμενα ή από πιθανά τραύματα
Ξεκουράζει τα χέρια και τα πόδια του, και ιδίως εάν έχει υποβληθεί σε χειρουργική επέμβαση ή θεραπεία οποιουδήποτε είδους
Αποφεύγει τη ζεστασιά και τη θερμότητα
Ανυψώνει τα προσβεβλημένα χέρια ή πόδια (δηλαδή τα επηρεασμένα άκρα) πάνω από το επίπεδο της καρδιάς
Κρατάει τα χέρια και τα πόδια του καθαρά
